Το τελευταίο πλοίο έφυγε από λιμάνι της Ουκρανίας την Τετάρτη στο πλαίσιο συμφωνίας που επιτρέπει την ασφαλή εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία στη Μαύρη Θάλασσα, μία ημέρα πριν η Ρωσία εγκαταλείψει το σύμφωνο λόγω των εμποδίων στις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων.
Το DSM Capella έφυγε από το λιμάνι του Τσορνομόρσκ μεταφέροντας 30.000 τόνους καλαμποκιού και κατευθυνόταν προς την Τουρκία, σύμφωνα με τα στοιχεία που εξέδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη.
Τα Ηνωμένα Έθνη και η Τουρκία μεσολάβησαν για τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας για 120 ημέρες αρχικά τον Ιούλιο του περασμένου έτους, προκειμένου να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης που επιδεινώθηκε από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, έναν από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο.
Η Μόσχα συμφώνησε να παρατείνει το σύμφωνο της Μαύρης Θάλασσας για άλλες 120 ημέρες τον Νοέμβριο, αλλά στη συνέχεια, τον Μάρτιο, συμφώνησε σε παράταση 60 ημερών – μέχρι τις 18 Μαΐου – εκτός εάν ικανοποιηθεί ένας κατάλογος αιτημάτων σχετικά με τις δικές της γεωργικές εξαγωγές.
Για να πεισθεί η Ρωσία τον Ιούλιο να επιτρέψει τις εξαγωγές σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας, τα Ηνωμένα Έθνη συμφώνησαν ταυτόχρονα να βοηθήσουν τη Μόσχα με τις δικές της γεωργικές αποστολές για τρία χρόνια.
“Υπάρχουν ακόμη πολλά ανοιχτά ερωτήματα σχετικά με το δικό μας μέρος της συμφωνίας. Τώρα θα πρέπει να ληφθεί μια απόφαση”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στους δημοσιογράφους την Τρίτη, σύμφωνα με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Ανώτεροι αξιωματούχοι από τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Τουρκία και τον ΟΗΕ συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα για να συζητήσουν το σύμφωνο για τη Μαύρη Θάλασσα. Ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Stephane Dujarric δήλωσε την Τρίτη: “Οι επαφές συνεχίζονται σε διάφορα επίπεδα. Είμαστε προφανώς σε ένα λεπτό στάδιο”.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι πιστεύει ότι η συμφωνία θα μπορούσε να παραταθεί για τουλάχιστον δύο ακόμη μήνες.
Ενώ οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων δεν υπόκεινται στις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η Μόσχα λέει ότι οι περιορισμοί στις πληρωμές, την εφοδιαστική και την ασφάλιση αποτέλεσαν εμπόδιο στις αποστολές.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απορρίψει τις καταγγελίες της Ρωσίας. Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα: «Εξάγει σιτηρά και λιπάσματα στα ίδια επίπεδα, αν όχι υψηλότερα, από ό,τι πριν από την εισβολή πλήρους κλίμακας».
Τι ζητάει η Ρωσία
Σε επιστολή του προς αξιωματούχους του ΟΗΕ στις 16 Μαρτίου, ο πρέσβης της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη Βασίλι Νεμπένζια δήλωσε ότι η Μόσχα θα εξετάσει το ενδεχόμενο παράτασης της συμφωνίας εξαγωγής σιτηρών από την Ουκρανία στη Μαύρη Θάλασσα πέραν της 18ης Μαΐου μόνο εάν επιλυθούν τα ακόλουθα «συστημικά προβλήματα»:
- Επιστροφή της Ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας (Rosselkhozbank) στο σύστημα πληρωμών SWIFT.
- Επανέναρξη των προμηθειών στη Ρωσία γεωργικών μηχανημάτων και ανταλλακτικών.
- Άρση των περιορισμών στην ασφάλιση και την πρόσβαση στα λιμάνια για τα ρωσικά πλοία και φορτία.
- Η επανέναρξη της λειτουργίας ενός αγωγού αμμωνίας από το Τολιάτι της Ρωσίας προς την Οδησσό στην Ουκρανία.
- Αποδέσμευση λογαριασμών και οικονομικών δραστηριοτήτων των ρωσικών εταιρειών λιπασμάτων.