Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί κάθε χρόνο με ειδικούς προϋπολογισμούς χρηματοδοτήσεις για μελέτες σε ποικίλους τομείς, δίνοντας έμφαση κυρίως σε δράσεις και έρευνες πρόληψης και σωστής ανταπόκρισης σε επείγουσες καταστάσεις φυσικών καταστροφών. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας έκτακτων γεγονότων – πλημμύρες σε Γερμανία, Ιταλία, Μ. Βρετανία και πυρκαγιές σε Ελλάδα, Ισπανία- χιλιάδες ευρωπαίων πολιτών έχουν δει τις ζωές τους να κινδυνεύουν και τις περιουσίες τους να χάνονται μέσα σε λίγα λεπτά. Το χειρότερο από όλα, όμως, είναι οι οικογένειες που ξεκληρίζονται ένεκα των συνθηκών που τους περιβάλουν, καθώς οι πολίτες από μόνοι τους είναι ανήμποροι χωρίς τη βοήθεια και την ορθή καθοδήγηση των υπευθύνων αρχών να αντιδράσουν, αφήνοντας την τύχη τους στη βοήθεια του Θεού και μόνο.
Για την αποφυγή τέτοιων θλιβερών γεγονότων, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενθαρρύνει ειδικές μελέτες που εκπονούνται από Πανεπιστημιακά Ιδρύματα σε αγαστή συνεργασία με φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Δημόσιες Υπηρεσίες χωρών της Ένωσης (Πυροσβεστικό Σώμα, Αστυνομία, Πολιτική Άμυνα, Λιμενικό Σώμα και Στρατιωτικές Δυνάμεις), με ΜΚΟ και εθελοντικές ομάδες πολιτών (Ερυθρός Σταυρός, Ομάδες Έρευνας και Διάσωσης) αλλά και φορείς του Ιδιωτικού Τομέα, οι δράσεις και η εξειδίκευση των οποίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με πρακτικές, οι οποίες είναι ανάγκες και προαπαιτούμενες σε συμβάντα Έκτακτης Ανάγκης, όπως π.χ. εταιρίες Logistics που βοηθούν στο ορθότερο συντονισμό παροχής βοήθειας στις πληγείσες περιοχές στο λιγότερο δυνατό χρόνο ανταπόκρισης.
Στόχος και σκοπός τέτοιων ερευνών είναι να οργανωθεί και να επιτευχθεί μία ολοκληρωμένη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των Κρατών Μελών της Ε.Ε. που συμμετέχουν στην εκάστοτε έρευνα και έπειτα σε δεύτερο χρόνο να προωθηθούν τα αποτελέσματα και στα υπόλοιπα Κράτη Μέλη, ούτως ώστε ολόκληρη η Ε.Ε. να γίνει αποδέκτης των θετικών αποτελεσμάτων της εκάστοτε έρευνας. Τί συμπεριλαμβάνεται με απλά λόγια στα αποτελέσματα των ερευνητικών προγραμμάτων:
-
Αναγνώριση και κατηγοριοποίηση των πιθανών αιτίων αλλά και του είδους των φυσικών καταστροφών στον υπό μελέτη γεωγραφικό προσδιορισμό
-
Επικοινωνιακό Σχέδιο Άμεσης Ενημέρωσης των πολιτών των περιοχών αυτών σε Έκτακτα Γεγονότα και Περιεκτικές Οδηγίες για τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθηθούν από τους ίδιους τους πολίτες
-
Οργάνωση και Συνεχής Εκπαίδευση της Πολιτικής Προστασίας για την ανάληψη καθηκόντων, πρωτοβουλιών και δράσεων από την αρχή του Συμβάντος έως και την ολοκληρωτική εξάλειψη κάθε πιθανού κινδύνου
-
Διατύπωση Οργανογράμματος για τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων στις Τοπικές Αρχές και τις Δημόσιες Υπηρεσίες για να μην υπάρχει σύγχυση κατά την ώρα μηδέν του Συμβάντος
-
Αναγνώριση προβλημάτων Logistics και μοντελοποίησή τους για την εξάλειψη πιθανών προβλημάτων ή/και καθυστερήσεων κατά τις ώρες δράσης
-
Σχεδιασμός Εργαλειοθήκης Δράσεων και Πιλοτικές Εφαρμογές/Δοκιμασίες για την ανάπτυξή της – η εργαλειοθήκη αυτή μειώνει τους χρόνους ανταπόκρισης έναντι καταστάσεων φυσικών καταστροφών
-
Θεωρητική και Πρακτική εκπαίδευση για τους χρήστες και τους υπευθύνους στη διαδικασία Λήψης Αποφάσεων
-
Πανευρωπαϊκή Ενημέρωση των αποτελεσμάτων της έρευνας για να γίνουν κοινωνοί των αποτελεσμάτων και οι λοιποί Φορείς Δράσης και Λήψης Αποφάσεων των υπολοίπων Κρατών της Ε.Ε. που δε συμμετείχαν ενεργά στην εκάστοτε έρευνα
Εύλογα θα ρωτήσει κάποιος εάν οι ερευνητικές δράσεις της Ε.Ε. αποτελούν πανάκεια και θωράκιση των Κρατών Μελών έναντι των φυσικών κινδύνων που εγκυμονούν σε ετήσια βάση. Η απάντηση είναι απλή και λιτή. Όχι. Τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα ερευνών δίνουν τη δυνατότητα στο σύστημα αντιμετώπισης καταστροφών μίας χώρας να οργανωθεί καλύτερα, να εκπαιδευθεί σε βάθος, να ενημερωθούν οι τοπικοί φορείς για αντίστοιχους τρόπους δράσης σε εφάμιλλα περιστατικά από παραδείγματα άλλων χωρών ή/και από τις εκπαιδεύσεις μικρής ή μεγάλης κλίμακος στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος, να επωμιστούν τα θετικά της μοντελοποίησης των αναγκών σε παρόμοιες καταστάσεις σε άλλα περιβάλλοντα και, τέλος, να μπορέσουν να αδράξουν την ευκαιρία να αποκομίσουν περαιτέρω γνώσεις από τις διαθέσιμες λίστες κάλλιστων πρακτικών (Best Practices Lists) για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ελλοχεύουν από τις φυσικές καταστροφές.
Συμπερασματικά, οφείλει κάποιος να παρατηρήσει και να σημειώσει πως όλα τα παραπάνω δύναται να καρποφορήσουν σε ένα περιβάλλον όπου υφίσταται εξαρχής ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών σύμφωνα με το οποίο όλοι οι συμμετέχοντες φορείς γνωρίζουν το πεδίο και τις αρμοδιότητες της δράσης τους καθώς ο κίνδυνος βρίσκεται πάντα έξω από την πόρτα μας, ειδικότερα κατά τα τελευταία χρόνια όπου παρατηρούνται διακυμάνσεις στη συμπεριφορά των καιρικών συνθηκών που μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά επιστρατεύοντας το “Στρατηγό Άνεμο” στην υπηρεσία μίας πυρκαγιάς να την αναβαθμίσουν σε καταστροφική ή/και θανατηφόρα. Η κλιματική αλλαγή, επομένως, συντείνει στην επικουρία των μεγάλων φυσικών καταστροφών και μοναδικά όπλα του εκάστοτε κρατικού μηχανισμού αποτελούν η ορθή οργάνωση της Πολιτικής Προστασίας, η ανάδειξη των αρμοδιοτήτων και ευθυνών για την δυνητική ‘ώρα της κρίσης’, το άρτια εξοπλισμένο & εκπαιδευμένο και συνάμα ικανό αριθμητικά ανθρώπινο δυναμικό, η ποιότητα και ετοιμότητα του συνόλου του διαθέσιμου εξοπλισμού και τέλος, ευρύτερη ενημέρωση και εγρήγορση της κοινωνίας για τα καταστροφικά αποτελέσματα «ανθρωπίνων λαθών», όπως για παράδειγμα το «ακούσιο άναμα» μιάς φωτιάς που θα δύναται να οδηγήσει σε Εθνική Τραγωδία..