Δύο ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, η βρετανή δημοσιογράφος Κριστίνα Κριντλ δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από μια διευθύντρια δημοσίων σχέσεων του TikTok, η οποία την ενημέρωσε ότι δύο υπάλληλοι της εταιρείας στην Κίνα και δύο στις ΗΠΑ είχαν αποκτήσει πρόσβαση στα δεδομένα της από τον προσωπικό της λογαριασμό χωρίς η ίδια να το γνωρίζει ή να έχει δώσει τη συγκατάθεσή της.
«Ήταν πραγματικά ανατριχιαστικό και φρικτό και αρκετά βίαιο», δήλωσε στο BBC η δημοσιογράφος.
Αυτό που συνέβη στη δημοσιογράφο των Financial Times είναι αυτό που η TikTok και η μητρική της εταιρεία, η ByteDance, αρνούνται σταθερά ότι συμβαίνει, γι’ αυτό και η Κριντλ αποφάσισε να μιλήσει για αυτό.
Η TikTok επιβεβαίωσε ότι εργαζόμενοι στην υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου της εταιρείας προσδιόρισαν τη φυσική θέση της διεύθυνσης IP της Κριντλ και τη συνέκριναν με τα δεδομένα IP ενός άγνωστου αριθμού υπαλλήλων της, για να προσπαθήσουν να διαπιστώσουν ποιοι υπάλληλοι μιλούσαν κρυφά σε δημοσιογράφους. Για να το κάνουν αυτό έκαναν κατάχρηση της εξουσίας τους και ενήργησαν χωρίς εξουσιοδότηση.
Η δημοσιογράφος δεν γνωρίζει για πόσο καιρό την παρακολουθούσαν ή πόσο συχνά, αλλά ξέρει ότι αυτό συνέβη το περασμένο καλοκαίρι.
«Αν με παρακολουθούσαν 24 ώρες το 24ωρο, αυτό δεν περιορίζεται μόνο στη δουλειά μου αλλά και στην προσωπική μου ζωή», είπε. «Με παρακολουθούσαν όταν έβγαινα με τους φίλους μου, όταν πήγαινα διακοπές, όλα αυτά τα στοιχεία είναι εκεί μέσα», πρόσθεσε η δημοσιογράφος.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του BBC, ο λογαριασμός της δημοσιογράφου στο TikTok ήταν στο όνομα της γάτας της, Μπάφι. Το δικό της όνομα και το επάγγελμά της δεν αναφέρονταν στον λογαριασμό της.
Η Κριντλ είχε περίπου 170 ακολούθους και σε τρία περίπου χρόνια είχε ανεβάσει 20 βίντεο με την Μπάφυ, τα οποία είχαν προβληθεί, κατά μέσο όρο, μερικές εκατοντάδες φορές.
Όπως και τα περισσότερα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, το TikTok συλλέγει αρκετές πληροφορίες για τους κατόχους των λογαριασμών του, μεταξύ άλλων:
- δεδομένα θέσης
- likes
- τη συσκευή που χρησιμοποιεί ο χρήστης
- τη διαδικτυακή δραστηριότητα εκτός της ίδιας της πλατφόρμας
Τα δεδομένα των δυτικών χρηστών δεν αποθηκεύονται εντός της Κίνας, έχει δηλώσει στο παρελθόν η εταιρεία. Και το προσωπικό που ήταν υπεύθυνο για την παραβίαση των δεδομένων της Κριστίνα και άλλων δυτικών δημοσιογράφων, πέρυσι, απολύθηκε για ανάρμοστη συμπεριφορά.
Η μητρική εταιρία του TikTok, η Bytedance, δήλωσε ότι «λυπάται βαθύτατα» για τη «σημαντική παραβίαση» του κώδικα δεοντολογίας του και ότι «δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί ποτέ».
Η δημοσιογράφος υποστηρίζει επίσης ότι η εταιρεία μπορεί να παραβίασε τον αυστηρό Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων της ΕΕ, ο οποίος ορίζει ότι οι χρήστες πρέπει να συναινούν ενεργά στον τρόπο χρήσης των δεδομένων τους. Υπάρχουν μεγάλες ποινές για τις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται.
Προς το παρόν, η Κριντλ διατηρεί τον λογαριασμό της στην πλατφόρμα επειδή εξακολουθεί να χρειάζεται να έχει πρόσβαση σε αυτόν για τη δουλειά της. Ωστόσο έχει περιορίσει τη χρήση όλων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
«Έπρεπε πραγματικά να σκεφτώ την ασφάλειά μου – κυρίως την ψηφιακή μου ασφάλεια», είπε.
«Είμαι πολύ προσεκτική τώρα. Πρέπει να βεβαιωθώ ότι δεν υπάρχει περίπτωση να παρακολουθούνται οι συσκευές μου. Πρέπει να βεβαιωθώ ότι οι πηγές μου είναι ενήμερες και για τις πιθανές προκλήσεις στην ασφάλειά τους», πρόσθεσε.
Ο ειδικός σε θέματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο καθηγητής Άλαν Γούντγουορντ, από το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ στη Βρετανία, δήλωσε ότι αυτό το επίπεδο παρακολούθησης «δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τυχαίο».
«Κάποιος έπρεπε να ψάξει για να ανακαλύψει ότι ο λογαριασμός της γάτας ήταν στην πραγματικότητα της Κριντλ», είπε.
Η ByteDance έχει την έδρα της στο Πεκίνο – αλλά έχει και γραφεία στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ – και υπάρχουν ανησυχίες ότι θα μπορούσε να μοιραστεί τα δεδομένα των δυτικών χρηστών με το κινεζικό κράτος, αν της ζητηθεί.
Παρ’ όλα αυτά, παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής, με περισσότερες από 3,5 δισεκατομμύρια λήψεις παγκοσμίως.