Toυ Σάκη Τζακόπουλου*
Οι τραγικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών με τις πλημμύρες στη Θεσσαλία ανέδειξαν μία σειρά από καινούργιες, μεγάλες προκλήσεις και φανέρωσαν σε όλη την μεγαλοπρέπεια της, την αδυναμία του ανθρώπου να αντιμετωπίσει ακραία καιρικά φαινόμενα ιδιαίτερα όταν η πρόληψη και η οργάνωση είναι πλημμελείς.
Κορωνίδα των απωλειών είναι οι ανθρώπινες ζωές και έπονται όλα τα άλλα, τα οποία δεν θα μπορέσουν ούτε να επιδιορθωθούν εύκολα, αλλά ούτε και να αντικατασταθούν με ευχέρεια.
Το γεγονός ότι αυτό το φαινόμενο δεν έπληξε τη Θεσσαλονίκη δεν είναι ζήτημα τύχης, αλλά πιθανότατα μπορεί να εξηγηθεί μόνο από τους μετεωρολόγους.
Η Θεσσαλονίκη δεν έχει υποδομές και οργάνωση, προκειμένου να μπορέσει να διαχειριστεί όχι μόνο ένα τέτοιο φαινόμενο, αλλά και μικρότερα αυτού.
Το τελευταίο μεγάλο αντιπλημμυρικό έργο, που θωράκισε την πόλη για δεκαετίες, υλοποιήθηκε επί Κωνσταντίνου Καραμανλή και έκτοτε ο σχεδιασμός και η δημιουργία μελετών, καθώς και η κατασκευή νέων αντιπλημμυρικών έργων, έχει καθυστερήσει για δεκαετίες.
Το δίκτυο όμβριων στη Θεσσαλονίκη έχει μήκος περίπου 300 χλμ., εκ των οποίων τα 86,44 χλμ. είναι τα διευθετημένα ρέματα και τα υπόλοιπα είναι αγωγοί ομβρίων. Το γενικό γνώρισμα αυτού του δικτύου είναι ότι αποδέκτης είναι ο Θερμαϊκός κόλπος ή τα διευθετημένα ρέματα και η Περιφερειακή Τάφρος.
Το δίκτυο ομβρίων εμφανίζει ιδιαίτερη τρωτότητα κατά την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων, η οποία οφείλεται στην αδυναμία παροχέτευσης του νερού προς την θάλασσα, αλλά και εξαιτίας των άναρχων επεμβάσεων των δήμων και της ρυμοτομίας των οικοδομικών τετραγώνων. Είναι γνωστό ότι τον πολεοδομικό ιστό διέσχιζαν πάρα πολλά ρέματα, τα οποία σήμερα έχουν δομηθεί και με δυσκολία διακρίνονται οι ροές τους.
Εδώ και δεκατίες έχω προτείνει ένα χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης όμβριων, δηλαδή την δημιουργία δύο δικτύων, ενός δικτύου λυμάτων και ενός δικτύου ομβρίων, προς αντικατάσταση του παντοροϊκού, που σήμερα σε ποσοστό 70% δέχεται και όμβρια και λύματα.
Επίσης έχω προτείνει υδραυλική διευθέτηση των αστικών ρεμάτων για να λειτουργούν με τα τμήματα τους, που υπογειοποιήθηκαν, να αποφασιστεί ποιος είναι υπεύθυνος φορέας της λειτουργίας και συντήρησης του δικτύου των ομβρίων, καθώς και τον χαρακτηρισμό των 8 “κόκκινων” και επικίνδυνων για πλημμύρα περιοχών στην πόλη, προκειμένου να ξεκινήσουν από εκεί τα έργα.
Δυστυχώς κανένα σημαντικό έργο αντιπλημμυρικής προστασίας δεν έχει προχωρήσει στη Θεσσαλονίκη και όσο για το ποιος είναι ο υπεύθυνος φορέας, βλέπουμε όλοι κάθε τόσο να ρίχνει την ευθύνη για το όποιο πλημμυρικό πρόβλημα η Περιφέρεια στον Δήμο Θεσσαλονίκης και μετά και οι δυο μαζί στην ΕΥΑΘ.
Τα παραπάνω πρέπει να εκληφθούν ως προειδοποίηση και παραίνεση επιτάχυνσης των αντιπλημμυρικών υποδομών, που εκκρεμούν εδώ και πολλά χρόνια, τόσο για την θωράκιση του πολεοδομικού συγκροτήματος, όσο και των γύρω περιοχών.
Και φυσικά, δεν πρέπει να αναφέρεται ότι θα λυθούν τα πάντα τώρα που ολοκληρώθηκε το περιβόητο και πολυδιαφημισμένο master plan για την αντιπλημμυρική προστασία της Θεσσαλονίκης, που γινόταν από το 2003 και τελικώς ευδοκίμησε μετά από 20 χρόνια, το 2023!!!
* Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης, Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος «Θεσσαλονίκη για όλους»