Ένας διπλωματικός μαραθώνιος σχεδόν δύο μηνών. Με πρώτο σταθμό την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Λευκό Οίκο και τη συνάντηση κορυφής με τον πρόεδρο Μπάιντεν. Ενδιάμεσες στάσεις το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τις επαφές του κ. Μητσοτάκη με ομολόγους του, όπως ο καγκελάριος της Γερμανίας και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας. Και καταληκτική στάση τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, στη Μαδρίτη, που έριξε αυλαία το μεσημέρι της Πέμπτης.
Καταμεσής των αναθεωρητικών βερμπαλισμών του προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και των λεκτικών εξάρσεων κορυφαίων αξιωματούχων της γείτονος, η Αθήνα ενημέρωνε συμμάχους και εταίρους για τα νέα κύματα των τουρκικών προκλήσεων. Ενίσχυε το διεθνές αποτύπωμά της. Προέβαλε τις θέσεις της. Και στις εργασίες του… ραντεβού στην πρωτεύουσα της Ισπανίας εμφανίστηκε, εκ νέου, ως δύναμη σταθερότητας και ασφάλειας σε μία κρίσιμη περιοχή του παγκόσμιου χάρτη, δείχνοντας ότι είναι αυτή που επιμένει να κρατά ανοιχτή την πόρτα του διαλόγου με την Άγκυρα. Ένας διάλογος, όμως, που θέλει, φυσικά δύο, για να πραγματοποιηθεί. Και, φυσικά, όχι υπό το καθεστώς απειλών. Αλλά, με πυξίδα το Διεθνές Δίκαιο.
Οι εκτιμήσεις
Ο κ. Μητσοτάκης το έθεσε σαφώς στη Μαδρίτη. “Θέλουμε την Τουρκία συνομιλητή. Δεν θέλουμε μία Τουρκία η οποία να μη συνομιλεί με κανέναν”, ανέφερε. Η Αθήνα, όπως είναι αναμενόμενο, εφόσον η Άγκυρα επιλέξει να συνεχίσει σε… ρότα παραβατικότητας θα θίγει το συγκεκριμένο ζήτημα που ιονίζει αρνητικά το περιβάλλον στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο σε άπαντα τα fora. Και το επόμενο βήμα έρχεται την Τρίτη. Με την ομιλία του πρωθυπουργού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η επιδίωξη του διαλόγου δε σημαίνει ότι η Ελλάδα θα κάνει τα… στραβά μάτια στην τουρκική προκλητικότητα και στον αναθεωρητισμό. Μεγάλο ζητούμενο παραμένουν τα… ήρεμα νερά στο Αιγαίο. Και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το καλοκαίρι θα είναι ήρεμο στο πεδίο. “Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κινητικότητα. Το 2020 την είχαμε. Τώρα, δεν έχουμε τίποτα. Δεν βλέπουμε καμία κίνηση”, σχολιάζουν κυβερνητικές πηγές.
Θετικό πρόσημο
Μετά το πέσιμο της αυλαίας της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην πρωτεύουσα της Ισπανίας η Αθήνα κάνει την αποτίμηση των διήμερων εργασιών. Και το πρόσημο, όπως φάνηκε και στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο πρωθυπουργός, είναι θετικό. Σε γεωπολιτικό επίπεδο, ο ελληνικός διπλωματικός μαραθώνιος παρήγαγε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις κυβερνητικών πηγών, απτά αποτελέσματα. Ο πρόεδρος Ερντογάν, παρά τη λόγω και έργω αποχαλίνωση εναντίον της χώρας μας ακόμα και λίγες ώρες πριν το… ραντεβού της Μαδρίτης, όχι μόνο δεν έθεσε στις συζητήσεις των ηγετών τις γνωστές απειλητικές κορώνες του, αλλά αντίθετα, όπως σημειώνει η Αθήνα, έλαβε σήμα από τον πρόεδρο Μπάιντεν να μην υπάρξει κλιμάκωση στο Αιγαίο. “Το δελτίο Τύπου του Λευκού Οίκου ήταν πολύ σαφές. Ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι πρέπει να αποφεύγονται οι εντάσεις στο Αιγαίο, αλλά και στη Συρία. Νομίζω μία ευθεία παραίνεση προς την Τουρκία να επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου και να αποφύγει την ακραία ρητορική, την οποία έχουμε, δυστυχώς, υποστεί τους τελευταίους μήνες. Σε καμία από τις πολλές συζητήσεις που είχαμε κατά τη διάρκεια αυτής της Συνόδου Κορυφής δεν ετέθη από την Τουρκία κανένα απολύτως ζήτημα, το οποίο να αφορά στην προβολή των δικών της επιχειρημάτων εις βάρος της Ελλάδος. Αυτό νομίζω ότι κάτι λέει, κατά το πόσο τα επιχειρήματα αυτά μπορούν πραγματικά να σταθούν σε ένα διεθνές περιβάλλον, όπως αυτό του ΝΑΤΟ”, σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Πρόκειται για το δεύτερο… ηχηρό καμπανάκι εταίρων και συμμάχων στην Άγκυρα. Έχει προηγηθεί το κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής των “27” ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις Βρυξέλλες να καλούν τη γείτονα να εγκαταλείψει την όχθη των προκλήσεων και να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Όπως ειπώθηκε ήδη, παρά το περιλάλητο “Μητσοτάκης γιοκ” του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά τα όσα έχουν ειπωθεί από την Άγκυρα εναντίον της χώρα μας, η Αθήνα τείνει… χείρα διαλόγου στην τουρκική πλευρά, με σημείο αναφοράς, πάντα, τη διεθνή νομιμότητα, θέλοντας και αυτό να καταγραφεί σε διεθνές επίπεδο, ώστε να γίνει ξεκάθαρο ποια είναι η πλευρά που κρατά κλειστή την πόρτα, επιλέγοντας την ένταση. Την ίδια στιγμή, ο κ. Ερντογάν, παρά τη… σιγή του ενώπιον των ηγετών και στο… ασφαλές περιβάλλον της συνέντευξης Τύπου, με το πέρας της Συνόδου, επανέφερε τη διεκδικητική του ατζέντα. Κατά τις εκτιμήσεις της ελληνικής πρωτεύουσας, οι οβιδιακές μεταμορφώσεις του προέδρου της γείτονος έχουν αντανάκλαση στα του οίκου του, καθώς οι εκλογές πλησιάζουν και η οικονομία της γείτονος βρίσκεται σε περιδίνηση. “Νομίζω ότι έχουμε δει πολλές μεταβολές στη ρητορική του. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι πολλά από αυτά τα οποία λέγονται έχουν ως αποδέκτη των μηνυμάτων του το εσωτερικό πολιτικό ακροατήριο… Αυτή τη στιγμή όλη η προσήλωση της Συμμαχίας έχει στραφεί στο πώς θα στηριχθεί η Ουκρανία… Δεν υπάρχει καμία απολύτως ανοχή εντός της Συμμαχίας για άλλα ενδεχόμενα προβλήματα, ούτε και μπορεί να είναι η Συμμαχία το πεδίο επίλυσης οποιωνδήποτε διμερών διαφορών μεταξύ οποιωνδήποτε μελών της”, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Οι… Συμπληγάδες του Κογκρέσο για την Άγκυρα
Η Αθήνα συνεχίζει το πρόγραμμα ενίσχυσης της ελληνικής αποτρεπτικής ισχύος, καθώς οι συγκεκριμένες κινήσεις δεν λειτουργούν μόνο στρατιωτικά, αλλά έχουν και ισχυρό γεωστρατηγικό πρόσημο. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η απόφαση για αγορά μίας μοίρας μαχητικών F-35, με προοπτική απόκτησης ακόμα μίας. Η έλευση των συγκεκριμένων μαχητικών δεν τοποθετείται νωρίτερα από το 2027-2028. Όταν, δηλαδή, θα υπάρχει και ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος.
Όσον αφορά στο μέτωπο των F-16 για την Τουρκία, ο κ. Ερντογάν μπορεί να κέρδισε μία δημόσια δήλωση στήριξης από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών (την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει στο εσωτερικό του), ωστόσο, αυτό που υπενθυμίζουν παράγοντες είναι ότι, πέρα από το Λευκό Οίκο, υπάρχει και το Κογκρέσο. Και από αυτό περνάει το πράσινο ή το κόκκινο φως στη γείτονα για την έγκριση της πώλησης. Μέχρι τώρα, πάντως, το κλίμα είναι αρνητικό για την Άγκυρα. Και αυτό έχει τη σημασία του, ιδιαίτερα, μάλιστα, αν αναλογιστεί κανείς ότι ήδη μέλη του Κογκρέσο έσπευσαν να επικρίνουν την κίνηση του κ. Μπάιντεν να πάρει δημοσίως θέση υπέρ της πώλησης F-16 στην Τουρκία.