Ο ΜακΜίλαν ήταν πρωθυπουργός στην Βρετανία την περίοδο 1957-1963. Όταν σε μια συνέντευξη που παραχώρησε ρωτήθηκε για το τι φοβάται περισσότερο, απάντησε με μια φράση που έμεινε στην ιστορία και αποτελεί ένα συνοπτικό μάθημα διαχείρισης του πολιτικού χρόνου: «Τα γεγονότα αγαπητέ μου, τα γεγονότα».
Ένας γεγονός μπορεί να ανατρέψει τον καλύτερο σχεδιασμό, να ακυρώσει την πιο μελετημένη στρατηγική, να επισκιάσει το σπουδαιότερο έργο και αποτέλεσμα. Από τα μεσάνυχτα της προηγούμενης Τρίτης, μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τίποτα δεν είναι το ίδιο στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.
Οι εκλογές, που είχαν «κλειδώσει» για την 9η Απριλίου και το μόνο που είχε απομείνει ήταν η επίσημη ανακοίνωση τους που κατά τα προβλεπόμενα θα είχε ήδη γίνει τα τελευταία 24ωρα, τώρα είναι στον αέρα. Αν και στην κυβέρνηση δηλώνουν επίσημα και κατηγορηματικά ότι δεν τους απασχολεί καθόλου το θέμα στην παρούσα συγκυρία, πολιτικά πρόσωπα και συνεργάτες τους τις «βλέπουν» να αργούν -προς το τέλος Μαΐου, ακόμη και στις αρχές Ιουλίου. Ο πολιτικός χρόνος φαίνεται πως είναι απαραίτητος τώρα. Αφενός ώστε να προχωρήσει η έρευνα για τις ποινικές και πολιτικές ευθύνες που οδήγησαν στην πολιτική τραγωδία, αφετέρου για να περάσει η περίοδος του θρήνου και της οργής και να μπούμε στην περίοδο της σκέψης και των πράξεων.
Η κυβέρνηση μπροστά στο απροσδόκητο συμβάν αντέδρασε δίχως να κλείσει τα μάτια. Η συγγνώμη και η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης με την παραίτηση του αρμόδιου υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή (διόλου αυτονόητη πολιτική κίνηση στη χώρα μας όπως έδειξε η εμπειρία παλαιότερων συμβάντων) ήταν η πρώτη κίνηση. Η δεύτερη η διαβεβαίωση για μη συγκάλυψη και ανάδειξη των υπευθύνων και η Τρίτη η δράση με την ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να μην επαναληφθεί ποτέ ένα ανάλογο περιστατικό. Όπως και να έχει η όλη προεκλογική στρατηγική που είχε χαράξει, πάνω στο σκεπτικό της οικονομικής σταθερότητας, ακυρώνεται εν πολλοίς.
Την ίδια ώρα η αντιπολίτευση, όπως αποτυπώθηκε από τις ανακοινώσεις των κομμάτων και την παρουσία των εκπροσώπων της στις πολιτικές συζητήσεις τις πρώτες ημέρες μετά την τραγωδία, ασφαλώς ζητάει να αποκαλυφθούν οι υπεύθυνοι και επιρρίπτει πολιτικές ευθύνες στην κυβέρνηση. Δεν έχει δείξει διάθεση πολιτικής εκμετάλλευσης ούτε
όμως και ανάληψης μέρους της πολιτικής ευθύνης
Οι ευθύνες για την κατάσταση που βρίσκεται ο σιδηρόδρομος στην χώρα μας ξεπερνούν την χρονική περίοδο μιας διακυβέρνησης. Αλλά σήμερα υπάρχει κυβέρνηση που λογικά χρεώνεται την πολιτική ευθύνη. Φοβάμαι πως στην πολιτική αντιπαράθεση που θα ξεκινήσει δεν θα μάθουμε πραγματική «τις πταίει». Οι μεν θα επιρρίπτουν την ευθύνη στους δε και θα επικαλούνται τι παρέλαβαν και τι έκαναν για τους σιδηροδρόμους. Όπως φοβάμαι πως θα επιχειρηθεί από πολιτικές δυνάμεις να εκμεταλλευτεί η κοινωνική οργή.
Μια οργή δικαιολογημένη σε κάθε έναν που έβαλε στη θέση των 57 νεκρών έναν δικό του άνθρωπο, το παιδί του που πήγαινε στην σχολή του για να σπουδάσει, την σύντροφό του, τον εργαζόμενο γονέα του. Το πρώτιστο καθήκον του κράτους είναι να προστατεύει τους πολίτες του, όχι να τους αφήνει έρμαιο ενός ανθρώπινου λάθους. Το οποίο ασφαλώς και υπήρξε στην συγκεκριμένη περίπτωση. Αλλά αν λειτουργούσε πλήρως το σύστημα τηλεδιοίκησης τότε πολύ πιθανόν να είχε αποφευχθεί. Σωστό λοιπόν το σύνθημα: «Φταίει η κακιά η (χ)ώρα», διότι ένα ευνομούμενο σύγχρονο κράτος δεν τα αφήνει αυτά στην τύχη και στον ανθρώπινο παράγοντα αλλά λαμβάνει κάθε μέτρο για τη διασφάλιση των επιβατών.
Οι δημοσκοπήσεις που ήδη πραγματοποιούνται καταγράφουν σύμφωνα με
πληροφορίες ένα πολύ διαφορετικό πολιτικό σκηνικό από αυτό προ τους ατυχήματος. Το κυβερνών κόμμα φαίνεται πως μετράει σημαντικές απώλειες αλλά φαίνεται να μην κερδίζουν το δεύτερο και το τρίτο κόμμα. Σύμφωνα μάλιστα με άνθρωπο που γνωρίζει καλά τα αποτελέσματά τους πολλοί οδεύουν σε μια λεγόμενη «αντισυστημική» ψήφο με το σκηνικό, τουλάχιστον αυτές τις πρώτες ημέρες και τουλάχιστον για τις πρώτες κάλπες, να θυμίζει την πρώτη περίοδο των μνημονίων και τις εκλογές του 2012.
Τώρα το πολιτικό επίδικο είναι η επόμενη μέρα για το κράτος και το πως αυτό
θα ‘‘αναστηθεί’’. Αυτό θα ειναι και το εκλογικό διακύβευμα.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Πολιτική», 11-3-2023)