Toυ Δημήτρη Βενιέρη, Δημοσιογράφου-Διευθυντή Status Fm
Θα ακουστεί κοινότοπο, καθώς η φράση «οι επόμενες εκλογές είναι πολύ κρίσιμες» ακούστηκε πάμπολλες φορές στο κοντινό αλλά και απώτερο παρελθόν. Φράση κλειδί που άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο εφαπτόταν στο πραγματικό διακύβευμα κάθε αναμέτρησης. Από την εποχή όπου ο δικομματισμός και η πόλωση έδιναν στα δύο μεγάλα κόμματα, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ποσοστά πολύ πάνω από το 40% πέρασε πολύς χρόνος. Αυτοδύναμες κυβερνήσεις με άνετες πλειοψηφίες οι οποίες είχαν την λαική βούληση για να υλοποιήσουν το πρόγραμμά τους, κάτι που στην πράξη δε συνέβη πάντα. Συμβιβασμοί, πολιτικές δολιχοδρομίες και σπουδή για εξουσία, εμπόδιζαν τα κόμματα να προχωρήσουν σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, τις οποίες η χώρα είχε ανάγκη. Πολιτική ασυνεννοησία, ακόμη και για τα αυτονόητα και άρνηση αναζήτησης κοινού τόπου ήταν τα χαρακτηριστικά την περίοδο μετά τη μεταπολίτευση. Παρόλο που στρατηγικά η πολιτική της ΝΔ και οι επιλογές του Κωνσταντίνου Καραμανλή στα μεγάλα θέματα (ΕΕ, ΝΑΤΟ, συμμαχίες με τη δύση) δικαιώθηκαν, εντούτοις η δεκαετία του 80 και τα χρόνια που ακολούθησαν εξέθρεψαν μια ολόκληρη γενιά με ισχυρή δόση λαικισμού, δημαγωγίας και ωχαδερφισμού, που πλήρωσαν οι Έλληνες πολίτες με την επιβολή μνημονίων, τα οποία ωστόσο όλες οι κυβερνήσεις εφάρμοσαν πιστά.
Η ίδια τροχοπέδη, από το παρελθόν
Εκτοτε και μετά την ανώμαλη προσγείωση της περιόδου 2015-2019 στην πραγματικότητα, οι πολίτες αντιλήφθηκαν πως δεν υπάρχουν «λεφτόδεντρα» και έτσι ήρθε η πολιτική αλλαγή το 2019. Οι διεθνείς συνθήκες εμπόδισαν τη χώρα να πετύχει περισσότερα, αν και έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού, αλλά κυρίως της αντίληψης που διέπει το Κράτος για αλλαγή ρότας προς το άνοιγμα της αγοράς και την εμβάθυνση των εννοιών του ανταγωνισμού της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων. Φυσικά σε πολλές περιπτώσεις οι ρυθμοί θα έπρεπε να ήταν καλύτεροι και να μην υπάρχουν πισωγυρίσματα σε ρηξικέλευθες εξαγγελίες . σε πολλούς τομείς η χώρα πέτυχε διακρίσεις και σε άλλους λόγω της ραθυμίας ορισμένων κρατικών παραγόντων μείναμε πίσω. Η τραγωδία στα Τέμπη είναι χαρακτηριστική των παθογενειών που η χώρα αντιμετωπίζει. Έγινε σαφές και αποδεκτό από τη κυβέρνηση πως δεν έβαλε το «μαχαίρι» βαθιά προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στο δέον γενέσθαι και στα συντεχνιακά ή άλλα συμφέροντα και κεκτημένα . Δαπανώνται μεγάλα ποσά τα οποία θα μπορούσαν να αποφέρουν σημαντικά αποτελέσματα, αλλά υπό το φόβο των αντιδράσεων των «γνωστών αγνώστων» δεν επενδύονται εκεί όπου πρέπει.
Διακύβευμα ναι, υπάρχει
Η προσεχής εκλογική αναμέτρηση έρχεται με ένα σαφές διακύβευμα, να αναδειχθεί η δύναμη που θα πείσει τον κόσμο που αντιδρά σε κάθε τι σημαντικό και αναγκαίο, ότι δεν υπάρχει άλλη ευκαιρία. Και φυσικά να είναι αποφασισμένη να αναλάβει το πολιτικό κόστος να συγκρουστεί με ότι θυμίζει το παρωχημένο μοντέλο που χρονική αφετηρία του είχε τη δεκαετία του 80. Δυστυχώς οι εναπομείνασες «εστίες αντίδρασης» έχουν το περιθώριο να πιέζουν οριζόντια το πολιτικό σύστημα, οι δυνάμεις του οποίου αναζητούν τρόπους πειθούς με διαφορετικό αφήγημα.
Είναι οι δυνάμεις που μιλούν για συνεργασία μέσα από απλή αναλογική έτοιμες να διαχειριστούν τα νέα δεδομένα? Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο θα συσπειρωθούν ΜΕΡΑ 25 ΠΑΣΟΚ ΚΚΕ? Αν λάβουμε υπόψη τις δηλώσεις κορυφαίων στελεχών δεν προκύπτει διάθεση πραγματικής συνεργασίας, ακόμη και στην περίπτωση που οι έδρες το επέτρεπαν ? Απέδειξαν ποτέ σε οποιοδήποτε συλλογικό φορέα, επιστημονικό, συνδικαλιστικό, ακαδημαϊκό ότι μπορούν να συνεργαστούν? Η απάντηση είναι αποκαρδιωτική για τους θιασώτες της απλής αναλογικής. Δε μπορούν ούτε στις ίδιες πλατείες και συγκεντρώσεις να συναντηθούν, ούτε κοινοβουλευτικά να συντονιστούν. Συνεπώς είναι μια αδιέξοδη και συγκυριακή συζήτηση.
Η ΝΔ ήταν πάντα υπέρ των αυτοδυναμιών, ωστόσο την αυτοδυναμία θα πρέπει να τη δώσουν οι πολίτες. Είναι νωρίς ακόμη για να γνωρίζουμε αν θα χρειαστεί και τρίτη αναμέτρηση, ή αν στη δεύτερη προκύψει αυτοδυναμία. Ωστόσο η ΝΔ έχει κάνει σαφές το πρόγραμμά της και τις προτεραιότητες για το μέλλον της χώρας, αναλαμβάνοντας τις πολιτικές ευθύνες όπου υπήρξαν λάθη και παραλείψεις. Είναι αρκετό για να μη νικήσει ο ανέξοδος λαικίστικος και εύκολος λόγος; Διακύβευμα που η ελληνική κοινωνία αντιμετώπισε και στο παρελθόν, μόνο που το μέλλον πλέον είναι πολύ κοντά για να επαναλάβει τα ίδια λάθη. Ίσως αυτή τη φορά η κοινωνία στείλει μήνυμα και στους θιασώτες του παρελθόντος και δεν επαναλάβουν το ίδιο αφήγημα που μας κρατά έρμαιο του κακού μας εαυτού. Μπορεί ΚΑΙ η αντιπολίτευση –αν θέλει- να συμβάλλει ώστε η προεκλογική περίοδος να γίνει περισσότερο θελκτική στους πολίτες και να μιλήσουμε όλοι για τα μεγάλα και σημαντικά θέματα.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 25-3-2023)