Του Γιάννη Γκουμάκη
Σε μια περίοδο 3.5 χρόνων διακυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη ηγείται των πολιτικών πραγμάτων στη χώρα μέσω πολλαπλών κρίσεων (Έβρος 2020, Covid-19, Πυρκαγιές, Πλημμύρες, Πόλεμος στην Ουκρανία, ακρίβεια) αλλά και υπόθεσεων, όπως αυτές του βουλευτή Πάτση και των υποκλοπών, στις οποίες η ίδια αναγνώρισε πολιτική ευθύνη.
Όλη αυτή την περίοδο, παρά τα προβλήματα και με δημοσκοπική προσέγγιση, η κυβέρνηση δεν έχει απωλέσει το καθαρό της προβάδισμα. Ένα προβάδισμα το οποίο για μεγάλο διάστημα διευρύνονταν συνεχώς έναντι του ΣΥΡΙΖΑ με μικρές-μεγάλες νίκες της κυβέρνησης σε διάφορα πεδία (Έβρος 2020, Δένδιας μέσα στην Τουρκία κλπ) και με εξαγγελίες για παροχές (π.χ. εξαγγελίες Μητσοτάκη στην φετινή ΔΕΘ) και θετικά μέτρα για την κοινωνία.
Αν υποτιθέμενα λοιπόν κάποιος κοιτούσε το πολιτικό σκηνικό μέσα από το φάσμα των δημοσκοπήσεων και μόνο, θα έβλεπε πως για 3.5 χρόνια μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση απολαμβάνει μία ευρεία διαφορά έναντι του δευτέρου κόμματος, η οποία κλονίστηκε το διάστημα μεταξύ του τέλους Αυγούστου και της ολοκλήρωσης της ΔΕΘ, επανέρχεται μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου στις (±0,5) 8 μονάδες, όποτε και αρχίζει ξανά να συρρικνώνεται. Πιο αναλυτικά:
Oι αρχικές δημοσκοπήσεις μετά από τις πρώτες αποκαλύψεις των παρακολουθήσεων, (τέλη Αυγούστου) κατέγραφαν πτωτική τάση για τη Νέα Δημοκρατία και ανοδική για τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Η δημοσκόπηση της Marc εκείνης της περιόδου έδινε στη Ν.Δ 32% από 32,2% που είχε στην προηγούμενη, κατέγραφε δηλαδή μια ελαφρά κάμψη. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε 23,5% από 23% και το ΠΑΣΟΚ 12,3% από 11,8%.
Η ίδια δημοσκόπηση κατέγραφε ως σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες της Ελλάδας, την ακρίβεια (84,2%) τα εθνικά/ελληνοτουρκικά (36,4%), την εγκληματικότητα (30,2%), τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία (26,3%) και πολύ πιο πίσω βρίσκονταν οι υποκλοπές με 16%.
Στην δημοσκόπηση της GPO για τα Νέα την ίδια περίοδο, η Ν.Δ είχε ποσοστό 31,4% (από 33,1% στην πρόθεση ψήφου, ο ΣΥΡΙΖΑ 25,1% (από 24,2%) και το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής 12,1% (από 11,1%).
Το δημοσκοπικό αντίβαρο της ΔΕΘ
Η ΔΕΘ ωστόσο, έφερε τις διαφορές στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν τον Αύγουστο. Πριν από την εμφάνιση Μητσοτάκη στη ΔΕΘ η διαφορά ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ ήταν (± 0,5) στις 7,5 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, μεγάλη δημοσκόπηση της Pulse, η οποία δημοσιεύτηκε στις 22 Σεπτεμβρίου, έδειχνε πως μετά την ομιλία Μητσοτάκη η ψαλίδα άνοιξε στις 8,5 μονάδες ενώ μετά την ομιλία Τσίπρα κλείδωσε στις 8 μονάδες. Στον ερώτημα παράλληλα «Μητσοτάκης ή Τσίπρας», ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να κερδίζει με άνεση, με αποκορύφωμα τη ΔΕΘ, μέχρι και τις αποκαλύψεις της υπόθεσης Πάτση (και όχι των υποκλοπών).
Πρώτα η οικονομία – μετά οι υποκλοπές
Το δημοσκοπικό αποτύπωμα των παρακολουθήσεων, παρά τις εξελίξεις του Νοεμβρίου, φαίνεται να έρχεται σε δεύτερη μοίρα αριθμητικά, σε σχέση με αυτό της ακρίβειας. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Metron Analysis των αρχών Οκτωβρίου, ακρίβεια και ενεργειακό αξιολογήθηκαν ως τα πλέον σημαντικά η ελληνική κοινή γνώμη με 96% και (5% αντίστοιχα, ενώ μόλις 66% του ενδιαφέροντος συγκεντρώνει το ζήτημα των τηλεφωνικών υποκλοπών. Στις 26 Οκτωβρίου ωστόσο, δημοσκόπηση της Pulse δίνει 7 μονάδες προβάδισμα στη ΝΔ, (32.5%)στην πρόθεση ψήφου, καταγράφοντας πτώση κατά μία μονάδα σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση της ίδιας εταιρείας το Σεπτέμβριο. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει ποσοστό 25,5% (26% το Σεπτέμβριο). Σε δεύτερο χρόνο, δημοσκόπηση της MRB των αρχών Νοεμβρίου αποτυπώνει μεγαλύτερη συρρίκνωση στη διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου συμπεριλαμβάνοντας τις αποκαλύψεις για την υπόθεση Πάτση.
Η διαφορά ωστόσο διευρύνεται και πάλι στην τελευταία δημοσκόπηση της ALCO όπου στην πρόθεση ψήφου διαμορφώνεται και πάλι στις 7,3 μονάδες.
Τα συμπεράσματα όλης αυτής της περιόδου πάντα με βάση τις δημοσκοπήσεις, είναι πως οικονομία, παρακολουθήσεις, δημοσιονομικά, πλήττουν την κυβέρνηση όμως δεν είναι ικανά να μεταβάλουν καταλυτικά το σκηνικό. Όσοι από το περιβάλλον της κυβέρνησης θεωρούσαν πως η καταλληλότερη εποχή για εκλογές ήταν εκείνη αμέσως μετά τη ΔΕΘ, ίσως τώρα και να επαληθεύονται, ωστόσο οι πρόσφατες φθορές της ΝΔ δε δείχνουν να μεταφράζονται αυτόματα σε νίκες του ΣΥΡΙΖΑ.
ΠΛΑΙΣΙΟ
Ένα σχόλιο…
Οι δημοσκοπήσεις πολλές φορές αμφισβητούνται. Κάποιες φορές χωλαίνουν, ενώ πάντα δείχνουν μια εικόνα, μιας στιγμής και φυσικά ρόλο παίζουν οι ερωτήσεις. Όταν όμως έρχεται η ώρα να μεταφραστούν στην κάλπη, όταν οι διαφορές που προκύπτουν από αυτές μεταξύ των συμμετεχόντων είναι μεγάλες, έχουν τη δυνατότητα να δείχνουν τάσεις, προβάδισμα και «φθορές» του πρώτου από τους υπόλοιπους. Και όσο μεγαλύτερο είναι το προβάδισμα στη δημοσκόπηση, τόσο πιο δύσκολο φαντάζει να είναι εντελώς πλασματικό ή αναστρέψιμο. Σε απλή μετάφραση, αν η Νέα Δημοκρατία τοποθετείται 6, ή 8 ή 9 μονάδες μπροστά στη δημοσκόπηση, δε σημαίνει ότι θα έχει το ίδιο προβάδισμα στην κάλπη. Η διαφορά αυτή όμως, όσο πιο μεγάλη είναι, εγγυάται ότι ο προπορευόμενος θα είναι όντως πρώτος.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 26-11-2022)