Του Νίκου Οικονόμου, δημοσιογράφου
Ιστορική για τα πολιτικά χρονικά της χώρας η χτεσινή ημέρα. Γιατί σπάνια συμβαίνει μέσα σε λίγες ώρες να ξεκαθαρίζεται πότε θα γίνουν οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις της επόμενης χρονιάς. Σε μια χώρα που τα εκλογικά σενάρια είναι το αγαπημένο θέμα συζήτησης παντού (από τις αθλητικές εκπομπές μέχρι το καφενείο αυτό συζητιέται…) και όπου ο πολιτικός σχεδιασμός γίνεται συχνά με χρονικό ορίζοντα μηνών, δεν είναι και λίγο πράγμα να καθορίζεται (την ίδια ημέρα και με ακρίβεια ημέρας) ο χρόνος των επόμενων ευρωεκλογών και των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών. Και ενώ ακόμη το ημερολόγιο δείχνει μέσα Απριλίου του 2018!
Ανακεφαλαιώνουμε λοιπόν. Το Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε χτες την πρόταση του Συμβουλίου και οι επόμενες ευρωεκλογές θα γίνουν μεταξύ 23 και 26 Μαΐου του 2019. Αυτό σημαίνει για την Ελλάδα, όπου παραδοσιακά οι εκλογές γίνονται Κυριακή, ότι οι κάλπες για την Ευρωβουλή θα στηθούν την Κυριακή 26 Μαΐου. Μένει να αποσαφηνισθεί από τη μεριά της ελληνικής κυβέρνησης ο τρόπος εκλογής. Με λίστα, όπως γίνονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια ή με σταυρό, όπως συνέβηκε στις ευρωεκλογές του 2014.
Ο Πάνος Σκουρλέτης επισημοποίησε χτες και αυτό που συζητιόταν εδώ και καιρό στους κόλπους των αυτοδιοικητικών. Ότι το επόμενο εκλογικό ραντεβού, όπου οι πολίτες θα εκλέξουν δημάρχους και περιφερειάρχες, θα δοθεί τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου. Δηλαδή στις 13 Οκτωβρίου του 2019 και όπου χρειαστεί και δεύτερος γύρος αυτό θα γίνει την Κυριακή 20 Οκτωβρίου. Πεντέμισι χρόνια μετά τις τελευταίες εκλογές που είχαν διεξαχθεί τον Μάιο του 2014. Ο λόγος για τη μικρή παράταση; Για να αποδεσμευτούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές από τις ευρωεκλογές, όπως υποστήριξε ο Σκουρλέτης. Ασαφές, αλλά αυτό είπε…
Αν θέλετε τη γνώμη μου όλο αυτό το σκηνικό δίνει μια πιο ξεκάθαρη απάντηση και στο άλλο ερώτημα που απασχολεί έντονα τα πολιτικά πηγαδάκια. Πότε θα γίνουν οι εθνικές εκλογές;
Δύο είναι πια τα σενάρια. Πρόωρες εκλογές μετά το φετινό καλοκαίρι ή διπλές εκλογές τον Οκτώβριο του 2019 (με τριπλή κάλπη). Για το πρώτο σενάριο, που το θεωρώ με βάση τα σημερινά δεδομένα και το πιο απίθανο, η στρατηγική της κυβέρνησης είναι μάλλον απλή: Επειδή το τέλος του μνημονίου δημιουργεί προσδοκίες, αλλά και επειδή η καθαρή έξοδος όλο και δυσκολεύει, προκηρύσσονται εκλογές με το «πιασάρικο» σύνθημα «Βγαίνουμε από τα μνημόνια». Δημιουργείται και μια τεχνητή κρίση με τους δανειστές και όποιον πείσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Το θετικό για την κυβέρνηση σε αυτό το σενάριο είναι ότι δεν θα αντιμετωπίσει το μεγάλο αγκάθι των μέτρων που έρχονται το 2019. Το αρνητικό; Χάνεται για τους ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ ένας χρόνος διακυβέρνησης, που σημαίνει υπουργικές και κρατικές καρέκλες. Μην το υποτιμάτε αυτό. Θυμηθείτε μόνο πως είχαν αντιδράσει οι γαλάζιοι αξιωματούχοι στις πρόωρες εκλογές που προκήρυξε το 2009 ο Κώστας Καραμανλής. Και πόσο… ένθερμα στήριξαν στις εκλογές τη ΝΔ.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει εθνικές εκλογές τον Οκτώβριο του 2019, δηλαδή ταυτόχρονα με τις αυτοδιοικητικές. Συνταγματικά κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί, καθώς οι προηγούμενες εθνικές εκλογές διεξήχθησαν τον Σεπτέμβριο του 2014 και ένας μήνας παράταση της θητείας είναι δυνατό να δοθεί.
Και εδώ η στρατηγική είναι μάλλον απλή. Ο ΣΥΡΙΖΑ μένει στην εξουσία για 5,5 χρόνια, ενδυναμώνει μέχρι τον Οκτώβριο του 2019 τις σχέσεις του με συγκεκριμένες εκλογικές κατηγορίες (πχ: δημόσιοι υπάλληλοι μέσω προσλήψεων) και ελπίζει μέχρι τότε σε κάποια ανάκαμψη της οικονομίας για κοινωνικές παροχές. Σημαντικό επίσης και το γεγονός της ταυτόχρονης διεξαγωγής των εθνικών εκλογών με τις αυτοδιοικητικές, που θα γίνουν με την απλή αναλογική. Ένα σύστημα που διευκολύνει πολλούς υποψήφιους να κατέβουν στις εκλογές, υποψήφιοι που στην πλειοψηφία τους θα προέρχονται από τους πολιτικούς χώρους που έχουν παράδοση στην αυτοδιοίκηση. Δηλαδή από τη ΝΔ (κυρίως), αλλά και από το Κίνημα Αλλαγής.
Οι τριπλές κάλπες (για Βουλή, για δήμο και για περιφέρεια) του Οκτωβρίου θα δημιουργήσουν σημαντικές αναταράξεις στον βασικό πολιτικό αντίπαλο της κυβέρνησης, που είναι το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση η ΝΔ πέραν από τις εθνικές εκλογές θα έχει να αντιμετωπίσει και τους πολλούς γαλάζιους υποψηφίους δημάρχους. Αντίθετα για τον ΣΥΡΙΖΑ, που δε διαθέτει ισχυρές δυνάμεις στην αυτοδιοίκηση, κάτι τέτοιο θεωρείται μάλλον απίθανο.
Γι’ αυτό όσοι προθερμαίνονται για πρόωρες εκλογές ας προετοιμασθούν και για ένα μακρύ μαραθώνιο…