Την ανάγκη να συνεχιστεί η διαδικασία των μεταρρυθμίσεων και η Ελλάδα να μην επαναπαυτεί σε αυτά που έχει πετύχει τόνισε ο Γιάννης Στουρνάρας στο πλαίσιο εκδήλωσης του ΕΛΙΑΜΕΠ με αντικείμενο τα ευρήματα μελέτης σχετικά με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις της Ελλάδας την περίοδο της κρίσης (2010-2014).
Ο Κεντρικός Τραπεζίτης σημείωσε ότι “στη διάρκεια της κρίσης η Ελλάδα υλοποίησε έναν αριθμό διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που βοήθησαν να περιοριστεί το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον. Οι μεταρρυθμίσεις εφαρμόστηκαν σχεδόν σε κάθε πτυχή της οικονομικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα σε τομείς όπως η αγορά εργασίας, το ασφαλιστικό σύστημα, η υγεία, η δημόσια και φορολογική διοίκηση και το χρηματοπιστωτικός κλάδος. Όταν, μάλιστα, ξεκίνησε τις μεταρρυθμίσεις, η Ελλάδα αντιμετώπιζε δύο βασικές προκλήσεις: αφενός η οικονομία της βρισκόταν ήδη σε ύφεση, αφετέρου το χρονοδιάγραμμα που προβλεπόταν για την εφαρμογή τους ήταν πολύ στενό: λόγω της πολυπλοκότητας αυτών των μεταρρυθμίσεων, της διάχυσης των επιπτώσεών τους και των διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι κυβερνήσεις συνήθως χρειάζονται πολλά χρόνια προετοιμασίας για να αξιολογήσουν τον δυνητικό αντίκτυπο τέτοιων μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και να επιλέξουν τα καλύτερα δυνατά εργαλεία πολιτικής”, εξήγησε ο κ. Στουρνάρας.
Στο σημείο αυτό πρόσθεσε ότι δεν εξετάστηκε όσο θα έπρεπε η προτεραιοποίηση, με αποτέλεσμα να μην εστιάσουμε αρκετά στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων και να δημιουργηθεί μια δύσκολη σχέση με τις πολιτικές σταθεροποίησης. Για παράδειγμα, δόθηκε μεγάλη έμφαση στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων μέσω των φορολογικών αυξήσεων ενώ την ίδια στιγμή αγνοήθηκαν οι μεταρρυθμίσεις της φορολογικής διοίκησης. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η αλληλουχία των μεταρρυθμίσεων, με την έννοια ότι δόθηκε προτεραιότητα στις εργασιακές μεταρρυθμίσεις έναντι των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι υφιστάμενες μεταρρυθμίσεις σε συνδυασμό με αυτές που προβλέπονται από το πρόγραμμα, αναμένεται να οδηγήσουν σε σωρευτική αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της τάξης του 13%, εντός δεκαετίας. Αυτή η επίδραση λειτουργεί κυρίως μέσω της αύξησης του συνολικού συντελεστή της παραγωγικότητας.
Ωστόσο, σημείωσε ο κ. Στουρνάρας, υπάρχει μια θεμελιώδης ασυνέπεια ως προς το χρόνο σε ό,τι αφορά την ανάλυση του κόστους οφέλους των μεταρρυθμιστικών μέτρων: το κόστος είναι άμεσο, ενώ τα οφέλη πραγματώνονται μόνο μακροπρόθεσμα. Ως αποτέλεσμα, ο χρονικός ορίζοντας στον οποίο οι μεταρρυθμίσεις αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα συνήθως υπερβαίνει αυτόν την κυβέρνησης.
Ο κ. Στουρνάρας ξεχωριστά τόνισε ότι ενώ η ευνοϊκή κληρονομιά των εφαρμοσμένων μεταρρυθμίσεων άλλαξε πολλά πράγματα, υπάρχουν ακόμη πολλές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή δεδομένης της αδύναμης εκκίνησης. Με άλλα λόγια, η απόδοση ήταν εντυπωσιακή ως προς τη διαφορά που επιτεύχθηκε, ωστόσο, δεδομένου του αρχικού χαμηλού επιπέδου διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, η Ελλάδας εξακολουθεί να μένει πίσω σε σχέση με τις άλλες χώρες. Συνεπώς, κατά τον κ. Στουρνάρα η μεταρρυθμιστική διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί έως ότου επιτευχθεί ο τελικός στόχος, δηλαδή μια ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία που θα είναι σε θέση να σταθεί στα δικά της πόδια.