Του Θόδωρου Καλλίτση*
Φαίνεται πως στο ΣΥΡΙΖΑ διάβασαν (καθυστερημένα) τον Μ. Μαζάουερ και έτσι ανακάλυψαν φαντάσματα στη Θεσσαλονίκη. Σημειώνεται ότι ο συγγραφέας χρησιμοποίησε την έννοια των φαντασμάτων στο βιβλίο του για να περιγράψει την ιστορική πορεία του πολυεθνωτισμού, του θρησκευτικού και πολιτισμικού μωσαϊκού της παλιάς Θεσσαλονίκης (Salonica, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews 1430-1950 by Mark Mazower, HarperCollins, 2004 / Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων: Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι 1430-1950, Mark Mazower, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2006). Φαίνεται πως οι σύγχρονοι …«κυνηγοί φαντασμάτων» (…Ghost Busters!!!) στοιχειώνονται από τα κουφάρια των λεηλατημένων εργοστασίων και τα ανθρώπινα ράκη της ανεργίας και αυξανόμενης φτώχειας στην πόλη.
Η Θεσσαλονίκη ένιωσε πρόσκαιρα την ευκαιρία της εξόδου από τη θλιβερή θέση των αδιέξοδων συνόρων της χώρας, που δεν οδηγούσαν παρά Βορείως στις απομονωμένες κοινωνίες της ανατολικής Ευρώπης, και Ανατολικά στην λιγότερο από φιλική Τουρκία. Είδε προς στιγμή, στη δεκαετία του 1990, ότι μπορούσε να ξαναγίνει λειτουργικό γεωγραφικό σταυροδρόμι: Να ενώσει τη γρήγορα αναπτυσσόμενη πλέον Βαλκανική με τους θαλάσσιους δρόμους του Αιγαίου και της Μεσογείου και ταυτόχρονα την Ευρωπαϊκή Δύση με τους τεράστιους οικονομικούς πόλους της Ανατολής, τον ενεργειακό των περιοχών της Κασπίας και τον εμπορικό της Κίνας. Θα μπορούσε να ξαναγεννηθεί ο τόπος σύντηξης του Δυτικού κόσμου με την Εγγύς και Μέση Ανατολή και την Ασία. Να ξαναγίνει η πόλη σταυροδρόμι συνάντησης λαών, πολιτισμών, εμπορευμάτων και επιπλέον μεταφοράς ενέργειας.
Και ενώ η Θεσσαλονίκη ονειρευόταν τη νέα πραγματικότητα, φιλόξενα υποδεχόταν πλήθη παλιννοστούντων από την πρώην ΕΣΣΔ και Βαλκάνιων οικονομικών μεταναστών, επενδύοντας στα δυνατά και πολλά χέρια και προσμένοντας την ανάπτυξη. Τόσο πολύ υποδέχτηκε, που πρόσχαρα ξαναπνίγηκε στην ανεργία και στην απογοήτευση καθώς στο μεταξύ μετακόμιζαν και χάνονταν εργοστάσια και δουλειές. Ανεργία, βαριά φορολογία, αυξανόμενες εισφορές, μειωμένοι μισθοί και φυγή επιχειρήσεων χαρακτηρίζουν τη νέα οικονομική κατάσταση της πόλης. Τα φαντάσματα του Μαζάουερ έγιναν ανθρώπινα φαντάσματα μιας κατεστραμμένης μεσαίας τάξης που βάλλεται από ταξικές πολιτικές…
Παραμένει παρόλα αυτά το γεωγραφικό και ιστορικό δεδομένο: Η Θεσσαλονίκη είναι σταυροδρόμι. Τα πολιτισμικά ίχνη είναι εδώ και ζωντανά. Τα φυσικά κάλλη και τα μνημεία της πόλης φωτογραφίζονται στην παραλία και στα υψώματα. Φαίνονται τα βήματα των ανθρώπων που ζήσανε στην πόλη. Οι σύγχρονοι απόγονοι, περπατητές, τουρίστες και διαβάτες, τα αναζητούν, ανάμεσα σε στήλες, σε εκκλησίες, σε λουτρά σε συναγωγές. Οι κάτοικοι τα ζουν παλεύοντας την κρίση, την ανεργία τη φτώχια. Γειτονιές, παραλίες, πλατείες, εξακολουθούν να αντιστέκονται στην εγκατάλειψη. Το ηλιοβασίλεμα συνεχίζει να έλκει τα βλέμματα.
Χρειάζεται ένα καινούργιο όραμα για να αναζητηθεί η επόμενη μέρα που θα παράγει ανάπτυξη, που θα δημιουργήσει κοινωνική ευεξία.
Το όραμα αυτό είναι να εξελιχτεί η καινούργια, εξωστρεφής Θεσσαλονίκη σε στρατηγικό κόμβο επιχειρηματικότητας και συνδεσιμότητας. Η Θεσσαλονίκη να αποτελέσει μητροπολιτικό κέντρο για τα 50 εκατομμύρια των πολιτών που κατοικούν στις γύρω χώρες και συναντώνται στη Θεσσαλονίκη με την Ελλάδα, επιχειρηματικά, πολιτισμικά, τουριστικά. Το όραμα αυτό υπαγορεύει συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους, π.χ. όπως:
Να τελειώνουν εύκολα οι δουλειές, ώστε η Θεσσαλονίκη να γίνει η επιχειρηματική πόλη με το λιμάνι και το αεροδρόμιο. Να προσφέρονται υποδομές και ευκολίες παραγωγικής δημιουργίας.
Να κατευθύνονται στη Θεσσαλονίκη οι κάτοικοι των γύρω χωρών για να γιατρευτούν, να περιθαλπτούν, να ασφαλιστούν.
Να έρχονται νέοι στη Θεσσαλονίκη για εκπαίδευση αξιώσεων, για μεταπτυχιακές σπουδές, για συμμετοχή στην ερευνητική αναζήτηση και την επιστημονική αριστεία. Να έλκονται οι καλύτεροι από τις γύρω χώρες στη Θεσσαλονίκη για να υπηρετούν την επιστήμη, να αναζητήσουν τη γνώση, να κατακτήσουν το καλύτερο, να καινοτομήσουν μαζί με τους δραστήριους νέους των ιδρυμάτων, των hubs, των startups, των εταιριών της πόλης.
Να προσφέρονται ανέσεις για φιλόξενη διαμονή, καθαρή και οργανωμένη πόλη.
Η αγορά της Θεσσαλονίκης να προσφέρεται για κάθε επισκέπτη και καταναλωτή που αναζητά προϊόντα υψηλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές και με πολλές επιλογές.
Η Θεσσαλονίκη να είναι η κοντινή πρόσβαση στην Ευρώπη.
Να ανακαλύπτονται Πολιτισμοί, Ιστορία, τα βήματα του Χριστιανισμού, η έμπνευση και η πνευματική αναζήτηση στη Θεσσαλονίκη.
Αυτοί είναι μερικοί στρατηγικοί στόχοι που φέρνει το όραμα για τη Θεσσαλονίκη που γίνεται μητροπολιτικό κέντρο για τις γύρω χώρες και τους ανθρώπους τους. Αυτή τη δημιουργική εξωστρεφή Θεσσαλονίκη θέλουμε να δημιουργήσουμε και αυτή την παρακαταθήκη ανάπτυξης να εγκαταστήσουμε.
Όλες, μα όλες οι δράσεις, όλες οι προσπάθειες, όλη η ενέργεια, όλη η αγάπη και όλο το μεράκι που θα χρειαστεί για την υλοποίησή αυτών των στόχων, είναι δουλειές – θέσεις εργασίας. Είναι δημιουργία, είναι ανάπτυξη, είναι ποιότητα ζωής, που θα καρπωνόμαστε όλοι οι Θεσσαλονικείς, κάνοντας εξωστρεφή, έξυπνη και αναπτυξιακά βιώσιμη την πόλη μας.
* Κτηνίατρος ΑΠΘ, Ειδικός Τεχν/γος Μικροβ/γος Τροφίμων
Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας
Εργάζεται στον Ιδ. Τομέα και είναι Δ/ντής της Διοικούσας Επιτροπής της ΝΔ Ν. Θεσ/νίκης