Συνέντευξη στη Βαρβάρα Ζούκα
Στα τέλη Γενάρη το Πράσινο Ταμείο έκανε γνωστή την απόφασή του να χρηματοδοτήσει το έργο που αφορά την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας και την ανάδειξή της σε πάρκο μνήμης, ικανοποιώντας -και μάλιστα σε χρόνο ρεκόρ για τα δεδομένα της δημόσιας διοίκησης- σχετικό αίτημα που είχε υποβληθεί από τη νέα διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης. “Στο Πράσινο Ταμείο είμαστε υπερήφανοι που συνδέουμε το όνομά μας με την παρέμβαση αυτή”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του φορέα Γιάννης Ανδρουλάκης, τονίζοντας ότι το έργο αυτό, πέρα από το περιβαλλοντικό αποτύπωμά του, είναι σπουδαίο για το κοινωνικό, ηθικό και ιστορικό μήνυμα που εκπέμπει.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα “Πολιτική”, ο κ. Ανδρουλάκης μιλάει για τις προτεραιότητες του Πράσινου Ταμείου αλλά και για τα βασικά χρηματοδοτικά προγράμματα που θα εξελιχθούν μέσα στην τρέχουσα χρονιά.
– Κύριε πρόεδρε, το Πράσινο Ταμείο βάζει τη σφραγίδα του σε μια από τις πλέον εμβληματικές παρεμβάσεις που έχουν σχεδιαστεί από τον δήμο Θεσσαλονίκης και αναφέρομαι στη βιοκλιματική αναβάθμιση της πλατείας Ελευθερίας και την ανάδειξή της σε πάρκο μνήμης. Ποια είναι τα στοιχεία που αξιολογήσατε για την υποστήριξη του έργου;.
“Η συγκεκριμένη ανάπλαση εντάχθηκε για πρώτη φορά ως επιλέξιμη στα χρηματοδοτικά μας προγράμματα στις 20.12.2018, δεν είναι δηλαδή καινούρια. Ακολούθησε μια ‘παλινδρόμηση’ ως προς το τι ακριβώς και με ποια σειρά σκόπευε να υλοποιήσει το έργο η δημοτική αρχή, που οδήγησε τελικά την ανάπλαση σε αναστολή. Σε μια πόλη όμως, όπως είναι η Θεσσαλονίκη, που η συλλογική της μνήμη έχει ανεξίτηλα γραμμένη την ιστορική περιπέτεια και τον ολοκληρωτικό σχεδόν αφανισμό του εβραϊκού της στοιχείου, ένα τέτοιο έργο, εκτός από το κορυφαίο περιβαλλοντικό αποτύπωμα -αφού αφορά χώρο κοινόχρηστο και ελεύθερο στο κοινό- εκπέμπει και ένα ηχηρό κοινωνικό, ηθικό και ιστορικό μήνυμα. Με τη νέα πλατεία Ελευθερίας ‘αναπλάθεται’ τόσο το αστικό όσο και το ιστορικό περιβάλλον. Για αυτό, άλλωστε, και το έργο ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων εμβληματικών αναπλάσεων. Και δεν σας κρύβω, κυρία Ζούκα, ότι στο Πράσινο Ταμείο είμαστε υπερήφανοι που συνδέουμε το όνομά μας με αυτό. Ως προς την ταχύτητα με την οποία κινηθήκαμε, αυτό αποτελεί συνάρτηση της τεκμηρίωσης του αιτήματος από τη δημοτική αρχή με τη δική μας ετοιμότητα να διακρίνουμε σε αυτό την πραγμάτωση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου, που αποτελεί συστατικό μας σκοπό. Με την ίδια ταχύτητα θα κινηθούμε σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση σε ολόκληρη την επικράτεια”.
– Δηλώσατε πρόσφατα ότι το Πράσινο Ταμείο διαθέτει ταμειακά διαθέσιμα 4,5 δις ευρώ. Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες στους οποίους θα στοχεύσει το Ταμείο;
“Ο προϋπολογισμός των ετήσιων δαπανών μας δεν μπορεί -κατ’ αρχήν- να υπερβαίνει το ποσοστό του 2,5% επί των ταμειακών μας διαθεσίμων. Πρόκειται για νομοθετημένο περιορισμό από την εποχή της επιτήρησης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε πόρους και ότι δεν μοχλεύουμε αυτούς τους πόρους. Τη φετινή χρονιά, η επιδίωξη των δύο διαχρονικών, επιτελικών μας στόχων -του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και της κλιματικής ουδετερότητας- θα εξειδικευτεί σε μέτρα και δράσεις που αποβλέπουν στην προστασία του φυσικού μας πλούτου και στη θωράκιση της χώρας έναντι των φυσικών καταστροφών. Ήδη, εγκρίναμε τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των κοινοχρήστων χώρων και των χώρων πρασίνου υπέρ των δήμων της Θεσσαλίας που επλήγησαν από την πρόσφατη θεομηνία. Ταυτόχρονα θα εξακολουθήσουμε να εργαζόμαστε για την απόδοση στην κοινωνία χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων”.
– Ποια είναι τα βασικά χρηματοδοτικά προγράμματα που θα τρέξουν κατά το τρέχον έτος και σε τι ύψος εκτιμώνται;
“Το συνολικό ύψος των χρηματοδοτικών μας προγραμμάτων για το έτος 2024, για την προστασία των δασών, το περιβαλλοντικό ισοζύγιο και το φυσικό περιβάλλον ξεπερνάει τα 100.000.000 ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, ειδικότερα, θα χρηματοδοτηθούν οι αναγκαίες παρεμβάσεις της Πολιτείας για την προστασία των δασών, θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση των επιχειρησιακών σχεδίων εξασφάλισης κοινοχρήστων χώρων, των προγραμμάτων αστικής αναζωογόνησης και θα ξεκινήσει και η χρηματοδότηση των Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Ρύπων, τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν με βάση το μοντέλο που ήδη ετοιμάζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Επίσης, θα συνεχίσουμε και φέτος να υποστηρίζουμε εξωστρεφείς και καινοτόμες δράσεις πολιτών που αποβλέπουν στην προστασία, στην ανάδειξη και στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Και όλα αυτά με απόλυτη διαφάνεια, με κανόνες και κριτήρια αξιολόγησης παραμετροποιημένα και αδιάβλητα. Τέλος, μελετούμε τη λήψη κάποιων στοχευμένων μέτρων υπέρ των ορεινών δήμων της χώρας, ώστε να εξισορροπήσουμε την αδυναμία τους να ασκήσουν αποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική εξαιτίας της υποστελέχωσής τους”.
– Αγκάθι για πολλούς δήμους αποτελεί το ζήτημα των απαλλοτριώσεων. Πώς μπορεί να υποστηρίξει το Πράσινο Ταμείο τις ανάγκες σε αυτόν τον τομέα;
“Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, καθώς δεν αφορά μόνο τη θεμιτή επιδίωξη απόκτησης ελεύθερων χώρων, αλλά και συνταγματικά προστατευόμενα δικαιώματα, όπως είναι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να συνδυάσουμε την ανάγκη να μην παρατείνεται για μακρό χρονικό διάστημα η αιχμαλωσία ιδιωτικών περιουσιών από τη δημόσια διοίκηση με την ανάγκη να τηρείται η νομιμότητα και να πληρώνουμε απαλλοτριώσεις στη βάση επίκαιρων πράξεων αναλογισμού. Στον βαθμό που οι δήμοι το κατανοούν και συνεργάζονται, αξιοποιώντας τη βοήθεια που απλόχερα προσφέρουμε, οι απαλλοτριώσεις προοδεύουν. Έχουμε ήδη εισηγηθεί παρεμβάσεις στη νομοθεσία των απαλλοτριώσεων, που καθιστούν πρακτικά σκόπιμες τις επανεπιβολές απαλλοτριώσεων. Όμως, τέτοιου είδους προτάσεις σταθμίζονται αυστηρά τόσο ως προς τη συνταγματικότητά τους όσο και ως προς τις δημοσιονομικές επιπτώσεις τους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είμαστε σε αρμονική συνεργασία με την ηγεσία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, ώστε να έχουμε τις βέλτιστες δυνατές λύσεις”.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 24-2-2024)