Της Γεωργίας Σαδανά
Λίγους μήνες πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές, επανέρχονται σταδιακά στη δημόσια σφαίρα “πάγια αιτήματα” και “διαρκείς διεκδικήσεις” από πλευράς των δημάρχων και των περιφερειαρχών, μεταξύ των οποίων η εκχώρηση περαιτέρω αρμοδιοτήτων από την κεντρική εξουσία, η αποκέντρωση υπηρεσιών και η αυτοτέλεια των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η συνταγή είναι, άλλωστε, γνωστή και δοκιμασμένη. Συνθήματα, όπως η “αλλαγή”, η “επανίδρυση του κράτους” και η “αποκέντρωση” γέμισαν πλατείες και κέρδισαν εκλογές με μεγάλα ποσοστά, πολλαπλάσια του σημασιολογικού τους φορτίου. Συνθήματα και διακηρύξεις που κέρδισαν, όχι μόνο γιατί μίλησαν στις καρδιές των ανθρώπων την “Κυριακή των εκλογών”, αλλά περισσότερο γιατί λειτούργησαν ως το τέλειο άλλοθι απέναντι σε συμπεριφορές και επιλογές, που επικρατούσαν κατά κόρον τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου.
Επί δεκαετίες, ήταν στα αλήθεια για όλους βολικό να επανιδρύουν το κράτος με στρατιές συμβασιούχων ή να αποκεντρώνουν υπηρεσίες, δημιουργώντας ταυτόχρονα νέες δομές (ενίοτε με παράλληλα καθήκοντα), ώστε να μην επαρκεί ούτε ο μίτος της Αριάδνης, για να βγει κανείς αλώβητος από το λαβύρινθο της διοικητικής σύγχυσης και της γραφειοκρατίας.
Ώστε στη διαδρομή μεταξύ της κεντρικής διοίκησης, του εκάστοτε αιρετού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του αρμόδιου υπαλλήλου να χάνεται με ασφάλεια η κοινωνική λογοδοσία, ο έλεγχος και η απειλή της συνέπειας. Ώστε η αποποίηση της ευθύνης να προηγείται της κοινωνικής προσφοράς και της παραγωγής έργου. Και την ίδια ώρα, βέβαια, άνοιγαν νέοι δρόμοι: πελατειακά δίκτυα, στέρεα δομημένα και απολύτως στεγανά τοπικά συστήματα, προσωποκεντρική άσκηση εξουσίας με ρουσφέτια και τηλέφωνα για χάρη της… αποκέντρωσης με τη γνωστή, βέβαια, κατάληξη: “φως, νερό, τηλέφωνο, οικόπεδα με δόσεις” καταμεσής του πευκοδάσους.
Κλείνοντας επί χρόνια το μάτι στην αυθαιρεσία, δεν άργησε το Μάτι της Αττικής, για όσους μέχρι εκείνη την ώρα εθελοτυφλούσαν. Για να ειδωθεί κατάματα το μεγαλείο της φρίκης, χωρίς να μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την εικόνα. Εικόνα, που αντανακλά το συλλογικό και απολύτως κατανοητό φόβο, που δεν μπορεί πια να κρυφτεί κάτω από το χαλί. Φόβο που η ελληνική κοινωνία κατανοεί ότι πρέπει μετωπικά και αποφασιστικά να τον αντιμετωπίσει.
Όχι μόνο για να υπάρξουν ισχυρές εγγυήσεις και δικλείδες ασφαλείας για την πολιτική προστασία, σε περίπτωση εκδήλωσης ανάλογων, ακραίων καιρικών φαινομένων. Κυρίως, γιατί μετά από οκτώ χρόνια εθνικής ταλαιπωρίας και οικονομικής κατάρρευσης, το ζητούμενο για την ολική ανασυγκρότηση της χώρας παραμένει το ίδιο: η κατάσβεση των εστιών της διαφθοράς. Εστιών που αποκεντρώνονται, μεταδίδονται και μολύνουν με ταχύτητες ρεκόρ κάθε ζωτικό και παραγωγικό κύτταρο και κανείς πυρόσβεστης δεν μπορεί από μόνος του να αντιμετωπίσει.