Η οικονομία, η άμυνα και η ασφάλεια, η κλιματική αλλαγή, η δημοκρατία, η μετανάστευση, η καινοτομία και η τεχνολογία, ήταν τα θέματα της πανευρωπαϊκής τηλεοπτικής αναμέτρησης των υποψηφίων για την προεδρία της Επιτροπής της ΕΕ, που μεταδόθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU).
Το ντιμπέιτ ήταν μια ευκαιρία για να αποσαφηνίσουν τις θέσεις τους οι υποψήφιοι των πέντε πολιτικών οικογενειών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι ο επόμενος/η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι κάποιος εξ αυτών.
Στη σημερινή τηλεμαχία, η νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Γερμανίδα, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) αντιμετώπισε τέσσερις μόνο συνυποψηφίους: τον Λουξεμβούργιο, Νικολά Σμιτ, από τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές, τον Ιταλό Σάντρο Γκότζι, αλλά υποψήφιο με το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν, από τους Φιλελεύθερους (Renew Europe), την Γερμανίδα Τέρι Ρέντκε από το κόμμα των Πρασίνων και τον Αυστριακό Βάλτερ Μπάγιερ από την Ευρωπαϊκή Αριστερά.
Από το ντιμπέιτ απουσίαζαν, ωστόσο, οι δύο ακροδεξιές παρατάξεις της Ευρωβουλής: το ECR (Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές) στο οποίο, μεταξύ άλλων, ανήκει το γαλλικό κόμμα «Εθνική Συσπείρωση» της Μαρίν Λεπέν, την ιταλική Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, το ολλανδικό PVV του Γκερτ Βίλντερς και το γερμανικό AfD, καθώς και το κόμμα ID (Ταυτότητα και Δημοκρατία) στο οποίο μεταξύ άλλων ανήκει το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι (Αδέλφια της Ιταλίας), το Ισπανικό Vox, το γαλλικό Reconquete του Ερίκ Ζεμούρ και το πολωνικό κόμμα PiS. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι ομάδες αυτές δεν συμμετείχαν γιατί δεν είχαν ορίσει κύριο υποψήφιο για την προεδρία της Επιτροπής.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η υποψήφια του ΕΛΚ για μια δεύτερη θητεία στην Επιτροπή, στην εναρκτήρια τοποθέτησή της, είπε ότι θέλει μια «Ευρώπη ισχυρή, που νοιάζεται για τον πολίτη και την ευημερία του». Τόνισε ότι μετά τις ευρωεκλογές θα πρέπει να σχηματιστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια πλειοψηφία για όλα τα θέματα που θα κάνουν την Ευρώπη πιο ισχυρή. «Είμαστε υπέρ εκείνων που θέλουν να προχωρήσει η Ευρώπη», είπε, υπογραμμίζοντας τις τρεις κόκκινες γραμμές του ΕΛΚ για να συνεργαστεί με κάποιο κόμμα: «να είναι υπέρ της Ευρώπης, υπέρ της Ουκρανίας και κατά του Πούτιν και υπέρ του κράτους δικαίου».
Ερωτηθείσα αν αυτό σημαίνει ότι είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με το ιταλικό κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι που ανήκει στο ECR, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν το απέκλεισε, λέγοντας ότι η κ. Μελόνι είναι φιλοευρωπαία, σαφώς κατά του Πούτιν και υπέρ του κράτους δικαίου. Σημείωσε, ωστόσο, ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές ομάδες που θα σχηματιστούν μετά τις ευρωεκλογές.
«Είμαι έτοιμος να συνεργαστώ με όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις αλλά δεν θεωρώ ότι το ECR ή το ID είναι δημοκρατικές δυνάμεις. Έχουμε πολύ διαφορετικό όραμα για την Ευρώπη», δήλωσε από την πλευρά του, ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών. Ο Νικολά Σμιτ υπενθύμισε ότι οι κόκκινες γραμμές των Σοσιαλιστών είναι ξεκάθαρες και έχουν κατατεθεί στη δήλωση του Βερολίνου που δεν θέλησε να συνυπογράψει το ΕΛΚ: «Καμία συμμαχία ή διευθέτηση με την άκρα δεξιά». Περνώντας στην επίθεση, ο Σμιτ ζήτησε από την Φον ντερ Λάιεν να αποσαφηνίσει τις κόκκινες γραμμές της: «Τι σημαίνει για εσάς φιλοευρωπαίος; Άκουσα την παρέμβαση της κ. Μελόνι στη Μαδρίτη και δεν μπορώ να φανταστώ ότι η δική σας άποψη για την Ευρώπη είναι ίδια με τη δική της».
Ο Σμιτ ζήτησε, επίσης, ξεκάθαρη απάντηση για το κράτος δικαίου, τονίζοντας ότι χωρίς αυτό δεν υπάρχει εμπιστοσύνη ούτε μεταξύ των χωρών, ούτε προς τα θεσμικά όργανα. Επισημαίνοντας το παράδειγμα της Ουγγαρίας και άλλων χωρών, υποστήριξε ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί το Άρθρο 7 «για να είμαστε πιο αυστηροί» με τα κράτη που δεν σέβονται το κράτος δικαίου.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απάντησε ότι είναι σημαντικό να έχουμε ξεκάθαρες αρχές ως προς αυτούς με τους οποίους θέλουμε να συνεργαστούμε. Ως «κόκκινη γραμμή», ανέφερε τη συνεργασία με ακροδεξιά κόμματα όπως το γαλλικό «Εθνική Συσπείρωση» της Μαρίν Λεπέν ή το γερμανικό ΑfD ή το πολωνικό κόμμα PiS και άλλα. Τα κόμματα αυτά, είπε, έχουν πολλές διαφορές μεταξύ τους, αλλά ένα κοινό χαρακτηριστικό: «είναι όλοι φίλοι του Πούτιν και θέλουν να καταστρέψουν την Ευρώπη μας και αυτό δεν θα το επιτρέψουμε να συμβεί».
Από την πλευρά του, ο υποψήφιος των Φιλελεύθερων (Renew Europe), Σάντρο Γκότζι, αναρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν το ΕΛΚ και η υποψήφιά του να είναι έτοιμοι να κάνουν ανοίγματα προς κόμματα όπως αυτό της Τζόρτζια Μελόνι, του Ερίκ Ζεμούρ, ή του Ισπανικού Vox. Στη συνέχεια, όμως, ο κ. Γκότζι δέχτηκε την άβολη ερώτηση από την παρουσιάστρια του ντιμπέιτ, για το αν οι Φιλελεύθεροι είναι διατεθειμένοι να αποβάλουν από την ομάδα τους το ολλανδικό κόμμα VVD που σχηματίζει κυβέρνηση με το ακροδεξιό κόμμα του Μαρκ Βίλντερς.
Ο κ. Γκότζι απάντησε ότι όλα αυτά το Renew Europe θα τα συζητήσει την επομένη των ευρωεκλογών, δηλαδή στις 10 Ιουνίου, σχολιάζοντας ωστόσο: «Για εμένα είναι μεγάλο σφάλμα ότι συμμαχούν με τον Βίλντερς, αλλά δεν αποφασίζω εγώ».