Οι θάνατοι από την ακραία ζέστη στην Ευρώπη θα μπορούσαν να τριπλασιαστούν μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, με τον αριθμό τους να αυξάνεται δυσανάλογα στις χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία, σύμφωνα με μελέτη, την οποία επικαλείται ο Guardian.
Παράλληλα, το κρύο σκοτώνει περισσότερους θανάτους στην Ευρώπη σε σύγκριση με τη ζέστη και ορισμένοι έχουν υποστηρίξει ότι η κλιματική αλλαγή θα ωφελήσει την κοινωνία μειώνοντας αυτούς τους θανάτους. Ωστόσο, η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Lancet Public Health, διαπίστωσε ότι ο αριθμός των θανάτων μπορεί ακόμη και να αυξηθεί σταδιακά όσο αυξάνεται η θερμοκρασία και γερνάει ο ευάλωτος σε υψηλές θερμοκρασίες πληθυσμός.
Εάν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί στα καταστροφικά επίπεδα των 3 ή 4 βαθμών Κελσίου, συμπέραναν οι ερευνητές, η αύξηση των θανάτων λόγω ζέστης θα ξεπεράσει κατά πολύ εκείνων από το κρύο.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να δημιουργήσει «πρωτοφανείς προκλήσεις» στα δημόσια συστήματα υγείας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των καυσώνων.
«Πολλοί περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη αναμένονται καθώς το κλίμα θερμαίνεται και οι πληθυσμοί γερνούν, ενώ οι θάνατοι από το ψύχος μειώνονται ελάχιστα», δήλωσε ο David García-León από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συν-συγγραφέας της μελέτης.
Μέχρι και 129.000 θάνατοι ετησίως από τη ζέστη
Από 44.000 κατά μέσον όρο θανάτους ετησίως στην Ευρώπη από τη ζέστη σήμερα, ο αριθμός τους μπορεί να φτάσει στις 129.000 με μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ο ετήσιος αριθμός θανάτων από το ψύχος και τη ζέστη στην Ευρώπη μπορεί να αυξηθεί από 407.000 ανθρώπους σήμερα σε 450.000 το 2100, ακόμη κι αν οι παγκόσμιοι ηγέτες επιτύχουν τον στόχο τους για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου, σύμφωνα με τη μελέτη.
Η έρευνα έρχεται τη στιγμή που καύσωνες σαρώνουν ολόκληρη την Ευρώπη. Τα αποτελέσματά της αμφισβητούν τα επιχειρήματα από τους αρνητές της κλιματικής αλλαγής ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι καλή για την κοινωνία επειδή λιγότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν από το ψύχος.
Ακόμη και στην Ευρώπη, την πιο δροσερή κατοικημένη ήπειρο, οι ζωές που χάνονται από την έντονη ζέστη θα αντισταθμίσουν αυτές που σώθηκαν από το πιο ήπιο ψύχος, διαπίστωσε η μελέτη. Χώρες σε όλη την Ασία, την Αφρική, την Ωκεανία και την Αμερική «ψήνονται» με ακόμη πιο θανατηφόρες θερμοκρασίες.
«Αυτή η έρευνα είναι μια έντονη υπενθύμιση του αριθμού των ζωών που θέτουμε σε κίνδυνο εάν αποτύχουμε να δράσουμε αρκετά γρήγορα κατά της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε η Madeleine Thomson, επικεφαλής των κλιματικών επιπτώσεων και προσαρμογής της οργάνωσης έρευνας για την υγεία Wellcome που δεν μετείχε στην έρευνα.
Έμμεσες επιπτώσεις
Ο προβλεπόμενος τριπλασιασμός των θανάτων από τη ζέστη στην Ευρώπη «δεν είναι ολόκληρη η εικόνα», λέει η ίδια, παραπέμποντας σε μελέτη που συνδέει τις ακραίες θερμοκρασίες με τις αποβολές κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης και με επιδείνωση της ψυχικής υγείας.
«Και μετά υπάρχουν οι έμμεσες επιπτώσεις: Έχουμε ήδη δει πώς τα ακραία φαινόμενα καύσωνα μπορούν να καταστρέψουν καλλιέργειες, ζωτικής σημασίας υποδομές, να προκαλέσουν καταστροφικές πυρκαγιές και να πλήξουν την οικονομία – όλα αυτά θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή μας».
Μεγαλύτερος ο κίνδυνος για τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου
Οι ερευνητές μοντελοποίησαν δεδομένα σε 854 πόλεις για να εκτιμήσουν τους θανάτους από τις υψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες σε ολόκληρη την ήπειρο. Διαπίστωσαν ότι η ζέστη θα σκότωνε περισσότερους ανθρώπους σε όλα τα μέρη της Ευρώπης, αλλά ότι το μεγαλύτερο βάρος θα έπεφτε στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα, καθώς και μέρη της Γαλλίας.
Προβλέπουν ότι οι θάνατοι από δυσάρεστα υψηλές θερμοκρασίες θα αυξηθούν κατά 13,5% αν η μέση θερμοκρασία του πλανήτη αυξηθεί κατά τρεις βαθμούς Κελσίου κι ότι τα περισσότερα θύματα θα είναι άνω των 85 ετών.
Ο Gary Konstantinoudis, επιδημιολόγος από το Κέντρο Περιβάλλοντος και Υγείας του MRC, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, είπε ότι η μελέτη ήταν υψηλής ποιότητας και παρείχε πολύτιμες γνώσεις, αλλά προειδοποίησε ότι η πρόβλεψη θανάτων που σχετίζονται με τη θερμοκρασία ήταν περίπλοκη και θα περιέχει πάντα αμφιβολία.
Τι προτείνουν οι επιστήμονες
Οι ερευνητές ενθαρρύνουν τις κυβερνήσεις να εξετάσουν πολιτικές για τη μείωση του αριθμού των θανάτων, όπως τις επενδύσεις σε νοσοκομεία, η δημιουργία σχεδίων δράσης και μόνωση κτιρίων. Τόνισαν ότι η προβλεπόμενη αύξηση των θανάτων οφείλεται σε αλλαγές στην πληθυσμιακή δομή και το κλίμα της Ευρώπης.
«Αν θέλουμε να αποφύγουμε να φτάσουμε στο χειρότερο σενάριο, είναι θεμελιώδες να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», δήλωσε η Elisa Gallo, επιδημιολόγος της ISGlobal, που μελέτησε τη θνησιμότητα λόγω της ζέστης στην Ευρώπη.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι προσπάθειες προσαρμογής πρέπει να επικεντρωθούν σε περιοχές με υψηλή ανεργία, φτώχεια, διαρθρωτικές οικονομικές αλλαγές, μετανάστευση και γήρανση του πληθυσμού. Είπαν ότι οι περιοχές αυτές είναι λιγότερο ικανές να προσαρμοστούν στις κλιματικές ζημιές και επίσης πλήττονται περισσότερο από την αύξηση των θανάτων λόγω ακραίας ζέστης.
Πηγή: Guardian