Με μεγάλη προσέλευση κόσμου συνεχίζονται σήμερα για δεύτερη ημέρα οι εργασίες του διεθνούς συνεδρίου για την Ποντιακή λαογραφία που διοργανώνει στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού ο «Φάρος Ποντίων» Θεσσαλονίκης με αφορμή τη φετινή επετειακή του χρονιά στην οποία κλείνει τα 50 χρόνιας ζωής και προσφοράς στην Ποντιακή παράδοση και τον πολιτισμό.
Όπως δήλωσε η πρόεδρος του “Φάρου Ποντίων”, Μυροφόρα Ευσταθιάδου «η αρχική σκέψη μας ήταν, αντί άλλων εορταστικών εκδηλώσεων ή ενός χορού, να προσφέρουμε, με τις δικές μας δυνάμεις και δυνατότητες, με σεβασμό στην ιστορία του συλλόγου και στην Ποντιακή παράδοση εν γένει, γνώση στον ποντιακό μας χώρο».
Σήμερα οι εισηγητές ανέπτυξαν τα ήθη και έθιμα στον Πόντο πριν το 1922: λαϊκές δοξασίες, θρησκευτική συμπεριφορά, λογοτεχνία, τύπος.
Πρώτος εισηγητής ήταν ο διδάκτορας Νεώτερης Ιστορίας της Παιδαγωγικής Σχολής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Θεοδόσιος Κυριακίδης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Λαϊκές δοξασίες για τις επιδημικές ασθένειες και τις θεραπείες τους στον Πόντο», ο οποίος μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στον αντίκτυπο των επιδημικών ασθενειών (χολέρα, πανούκλα) στην κοινωνία και τη λαϊκή συνείδηση των Ελλήνων του Πόντου. Οι κοινωνίες, ιδιαίτερα του αγροτικού χώρου, με προκαταλήψεις, δεισιδαιμονίες και άλλες προλήψεις, αντιμετώπιζαν με ιδιαίτερο τρόπο τις διάφορες επιδημίες που ενέσκυπταν πολύ συχνά στην περιοχή. Οι απλοϊκοί κάτοικοι, κυρίως των χωριών, πίστευαν πως η πανώλη, που της είχαν δώσει το όνομα «γουρζουλάς» είχε μορφή τέρατος με ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά. Επιπλέον για τη θεραπεία έπρεπε να ζητηθεί το έλεος συγκεκριμένων αγίων, ιδιαίτερα του Αγίου Θεόδωρου ή του Αγίου Χαράλαμπου. Το φαινόμενο οι άνθρωποι να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στους Αγίους και να πιστεύουν στην ιαματική τους δράση παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις επιδημιών από το μεσαίωνα μέχρι και τον 20 ο αιώνα. Άλλωστε πολλές φορές η εμφάνιση επιδημίας συνοδεύεται με μεταφυσικές ερμηνείες που συνδυάζονται με την πεποίθηση ότι η επιδημία είναι ένα είδος τιμωρίας τους από τον Θεό λόγω των αμαρτιών τους.
Στην εισήγησή της η Μυροφόρα Ευσταθιάδου, ανέπτυξε το θέμα «Τα λαογραφικά στοιχεία της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας (1918 – 1921») επισήμανε πως ανάμεσα στο δημοσιογραφικό και πολιτικό λόγο του εκδότη και δημοσιογράφου Νίκου Καπετανίδη, ανιχνεύει κανείς πρωτογενές υλικό, που αντανακλά την κοινωνική, εκπαιδευτική και εμπορική ζωή της ελληνικής κοινότητας Τραπεζούντας, κατά τα έτη έκδοσης της εφημερίδας «Εποχή» (1918-1921).
Η κα Ευσταθιάδου, εξέτασε την λαογραφική ταυτότητα της εν λόγω εφημερίδας και εν τέλει η αμφίδρομη επικοινωνία τύπου και λαογραφίας, μέσω παραδοσιακών λαογραφικών θεμάτων (δημοτικά τραγούδια, παροιμίες, ευτράπελες διηγήσεις κ.ά.) και άλλων αγγελιών (αφίξεις, αναχωρήσεις, έρανοι, προαγωγές) και κοινωνικών εκδηλώσεων (γάμοι, κηδείες, συναθροίσεις), στις οποίες απεικονίζεται ο οικογενειακός και κοινωνικός ιστός των Τραπεζουντίων, λίγο πριν τον ξεριζωμό.
Συνδιοργανωτές του συνεδρίου (μαζί με το Φάρο Ποντίων) είναι το Εργαστήριο Κοινωνικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
Από τον Διγενή Ακρίτα και το ποντιακό παραμύθι… μέχρι τις Ποντιακές γελοιογραφίες στο διαδίκτυο και τις Ποντιακές λαϊκές αγορές…, έγκριτοι επιστήμονες της Λαογραφίας, από Ελλάδα, Γαλλία, Αυστρία, Γεωργία και Τουρκία, συμμετέχουν στο συνέδριο με θέμα: «Λαϊκή παράδοση του Πόντου: από το παρελθόν στο παρόν». Παράλληλα, πραγματοποιούνται εκθέσεις φωτογραφίας και σκίτσου (σχετικές με την ποντιακή λαογραφία) στο φουαγέ, με συμμετοχές από την Τραπεζούντα.
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Πληροφορίες: efxinospontos