Toυ Δημήτρη Αθανασόπουλου
Με τις πρόσφατες πυρκαγιές στη Θράκη και αλλού, αναδεικνύεται για μια ακόμα φορά η διαχρονική αδυναμία του ελληνικού κράτους: η πρόληψη. Η ρήση του Ιπποκράτη «καλλιο του θεραπεύειν το προλαμβάνειν», έχει σίγουρα ισχύ και στο πεδίο των φυσικών καταστροφών.
Στην πατρίδα μας όμως, όπου δεν βάλαμε μυαλό στο μακρινό παρελθόν, όταν οι φονικές πλημμύρες από μπαζωμένα ρέματα μας έδειχναν ότι όχι μόνο δεν υπήρχε πρόληψη του κρατικού μηχανισμού για τα επικίνδυνα σημεία, αλλά μια ακόμα δυσλειτουργία: η ανοχή της παρανομίας. Δηλαδή την νομιμοποίηση μιας παράνομης λειτουργίας που όμως καταλήγει στην απώλεια ανθρώπινων ζωών, ακίνητης περιουσίας και πολύτιμου φυσικού περιβάλλοντος.
Το πώς συνδέονται η έλλειψη πρόληψης και η νομιμοποίηση παρανομίας, δείχνει το ακόλουθο περιστατικό, που συνέβη πρόσφατα σε δήμο της Χαλκιδικής, γεγονός οικείο σε πολλούς δημάρχους ανά την Ελλάδα. Θορυβημένος από τις φετινές καταστροφικές πυρκαγιές, επιχειρηματίας που έχει κτίσει μια μεγάλη βίλα μέσα στο δάσος ζήτησε από τη δημοτική αρχή να του… καθαρίσει τον περίγυρο, δηλαδή την δασική έκταση που τον περιέβαλε!
Η απουσία πρόνοιας για το κακό που έρχεται, είναι σχεδόν κοινό χαρακτηριστικό ιδιωτών, δημοτικών αρχών και κρατικού μηχανισμού. Και φυσικά της πολιτικής εξουσίας, η οποία έχει τη μεγάλη ευθύνη. Δείτε την περίπτωση του δάσους της Δαδιάς. Ακούσαμε τον αρμόδιο υπουργό να μιλά για «βαλτές» φωτιές, για ανθρώπινα χέρια, για σκόπιμες καταστροφές. Δεν το αμφισβητούμε, όμως θυμόμαστε ότι πέρσι, για την καταστροφική πυρκαγιά στο μοναδικό οικοσύστημα, πρωτομάθαμε ότι πιθανώς έφταιγαν ή λαθρομετανάστες που διέρχονταν ή ακόμα χειρότερα ξένης προέλευσης εμπρηστής. Αλήθεια τι κάναμε για να το αποτρέψουμε το κακό φέτος; Πως προστατέψαμε το μισοκαμμένο δάσος σε τόσο ευαίσθητη περιοχή; Βάλαμε ειδικές περιπολίες, «φράξαμε» τις παράνομες διόδους, ενισχύσαμε την περιφρούρηση του δάσους; Φυσικά και όχι.
Στη χώρα μας με το ανώμαλο σύστημα δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης, όπου κουμάντο κάνει η πυροσβεστική, έχουμε χάσει τη σύνδεση μας με την προστασία του δάσους.
Ως συνέπεια της στρεβλής ανάπτυξης μας, όπου το 50% του πληθυσμού βρίσκεται εγκατεστημένο στην πρωτεύουσα, την στρεβλότητα την πληρώνουν τα δάση, που καλύπτουν το 25% της ελληνικής επικράτειας. Έτσι θέλουμε περισσότερους πυροσβέστες παρά δασοφύλακες, περισσότερους αστυνομικούς παρά λιμενικούς.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, έχει την ευκαιρία να διορθώσει –έστω και σταδιακά- το λάθος της κυβέρνησης Σημίτη, όταν το 1998 έδωσε την ευθύνη κατάσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική. Ενέργεια που είχε ως συνέπεια και την ευρύτερη αποδυνάμωση της φύλαξης των δασών. Εννοείται πως στο περίπλοκο ελληνικό σύστημα διακυβέρνησης και άσκησης εξουσίας, στο θέμα «δάσος» και στη φύλαξη του, εμφιλοχωρεί κι ένας άλλος παράγοντας, το κυνήγι. Η πρόσληψη δασοφυλάκων θα περιορίσει δραστικά το παράνομο κυνήγι, την παράνομη βοσκή, την παράνομη εκχέρσωση και κατά περίπτωση την παράνομη διέλευση, ειδικά σε εθνικούς δρυμούς τύπου Δαδιάς.
Η κλιματική αλλαγή, δεν συνδέεται μόνο με μεγαλεπήβολα σχέδια, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα κίνητρα για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών και το πρόστιμο όζοντος. Περνά για την χώρα μας και από την «ανάσταση» της δασοφυλακής, με ένα ακόμα μεγάλο όφελος, την προστασία των ευαίσθητων τοπικών κοινωνιών της περιφέρειας. Γιατί δεν ξέρω αν κάποιος θα εγκατέλειπε την πόλη για το χωριό, όταν το τοπίο που θα αντίκριζε, αντί του μπετόν, θα ήταν μια ολόμαυρη… ράχη.