Το Σύνταγμα και η έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών

από Σαρηγιαννίδης Μίλτος
sms

Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι μια διεθνής συνθήκη. Συνεπώς, εφαρμόζεται το Άρθρο 28 του Συντάγματος και εισάγεται στη Βουλή υπό τη μορφή νομοσχεδίου για έγκριση με κυρωτικό νόμο. Η πλειοψηφία που απαιτείται συνταγματικά με βάση το Άρθρο 28§1, είναι πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, αρκεί αυτή να μην είναι μικρότερη του ¼ του όλου αριθμού των βουλευτών. Πρόκειται δηλαδή για τη συνήθη πλειοψηφία που προβλέπεται κατά τη νομοθέτηση στο Άρθρο 67 του Συντάγματος. Η απόλυτη πλειοψηφία σύμφωνα με το Άρθρο 28§3 (151 ψήφοι), προβλέπεται μόνο όταν τίθεται ζήτημα περιορισμού στην άσκηση της κυριαρχίας και η ενισχυμένη πλειοψηφία των 3/5 του Άρθρου 28§2 (180 ψήφοι), όταν αναγνωρίζονται αρμοδιότητες και εξουσίες σε διεθνή οργανισμό. Συνεπώς, σύμφωνα με το Σύνταγμα και την κοινοβουλευτική πρακτική, δεν τίθεται ζήτημα πλειοψηφίας 151 ή 180 βουλευτών για την έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών διότι δεν υφίσταται περιορισμός στην άσκηση κυριαρχίας, ούτε και αναγνωρίζονται αρμοδιότητες ή εξουσίες σε διεθνή οργανισμό.

Η κυβερνητική επιλογή να θέσει ως στόχο τις 151 ψήφους, είναι καθαρά πολιτική και στηρίζεται σε δύο λόγους. Πρώτον, με δεδομένες τις αρνητικές ψήφους της αντιπολίτευσης και του ελάσσονος κυβερνητικού εταίρου, οι 145 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ πιθανώς δεν θα αρκούσαν για την έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών στην Ολομέλεια. Ούτως ή άλλως λοιπόν, η κυβέρνηση θα έψαχνε 6 τουλάχιστον βουλευτές από τους 16 ανεξάρτητους, ή κάποιους που θα ήταν πρόθυμοι να μην πειθαρχήσουν στην γραμμή των κοινοβουλευτικών ομάδων τους, ώστε να φθάσει στον αριθμό 151. Με άλλα λόγια, η πλειοψηφία των παρόντων στην Ολομέλεια του Σώματος ενδεχομένως θα συμπίπτει με την απόλυτη πλειοψηφία (151). Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την εξουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας να αναπέμψει ένα νομοσχέδιο για λόγους τυπικής ή ουσιαστικής αντισυνταγματικότητας –κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ– εφόσον αυτό δεν έχει εγκριθεί με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151) σύμφωνα με τα Άρθρα 36§1 και 42§1 εδ.β’ του Συντάγματος. Συνεπώς, οι 151 ψήφοι είτε προστατεύουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από τη σχετική κριτική είτε απλά του αποστερούν τη δυνατότητα της αναπομπής και τον οδηγούν υποχρεωτικά στην έκδοση και δημοσίευση στο ΦΕΚ κατά το Άρθρο 42§2 του Συντάγματος. Βέβαια, σε ένα ακραίο σενάριο σύμφωνα με το οποίο οι ψήφοι υπέρ του «ναι» ήταν 150 και υπέρ του «όχι» 149, τίθεται θέμα αν τελικά θα εφαρμοσθεί η σύμφωνη με το Σύνταγμα πλειοψηφία των παρόντων, ή αν θα υπερισχύσει η πολιτική επιλογή της κυβέρνησης. Στην πρώτη περίπτωση θα υπήρχε η δυνατότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας να αναπέμψει το σχέδιο του κυρωτικού νόμου, αφού δεν θα είχε συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία.

Όπως γίνεται κατανοητό, η διαχείριση σημαντικών ζητημάτων από πολυκομματικές κυβερνήσεις που διαθέτουν οριακή πλειοψηφία αναδεικνύει ζητήματα συνταγματικής νομιμότητας και θέτει πειστικά το ερώτημα της πολιτικής νομιμοποίησης, ειδικά όταν εν προκειμένω διαμορφώνονται διαφορετικές πλειοψηφίες για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης και την έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών.