Χρόνο εκλογών έχουμε, είναι ο Μάιος του 2023. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το είπε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τόσο από το βήμα του Συνεδρίου, όσο και στη συνέντευξη που παραχώρησε την περασμένη Κυριακή στο «Βήμα». Δεδομένου ότι όλα δείχνουν πως θα πάμε σε διπλές εκλογές, μια κάλπη με απλή αναλογική και μια με το μπόνους των 40 εδρών στο πρώτο κόμμα, ο πρωθυπουργός φαίνεται πως προσανατολίζεται στο να γίνουν οι εκλογές μετά το Πάσχα της επόμενης χρονιάς, ελάχιστους μήνες πριν την ολοκλήρωση της τετραετίας, ώστε ως το τέλος Ιουνίου να έχουν ολοκληρωθεί και οι δεύτερες εκλογές και ο σχηματισμός κυβέρνησης. Μετά θα ακολουθήσουν… τα μπάνια του λαού.
Δεν μπορώ να πιστέψω πως υπάρχει κάποιος άλλος εκλογικός σχεδιασμός στο Μαξίμου και την ίδια ώρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης να δεσμεύεται τόσες πολλές, προσωπικά και τόσο κατηγορηματικά για την εξάντληση της τετραετίας. Στην πολιτική βεβαίως όλα είναι ανοικτά και πιθανά και μπορεί ένα απρόοπτο γεγονός ή μια νέα κρίση να αλλάξει τα δεδομένα και τους σχεδιασμούς.
Προς την πραγματοποίηση εκλογών με το τέλος της κυβερνητικής θητείας συνηγορεί και η δήλωση του πρωθυπουργού πως στόχος είναι μέσα στο καλοκαίρι η χώρα να βγει από την ενισχυμένη εποπτεία και το επόμενο έτος να αποκτήσει ξανά επενδυτική βαθμίδα για την οποία πρέπει πλέον να ανέβει ένα μόνο σκαλοπάτι μετά τις αναβαθμίσεις στις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων. Αυτό, αν επιτευχθεί, δημιουργεί ένα σημαντικό πολιτικό αφήγημα για την ελληνική κυβέρνηση: η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην πλήρη κανονικότητα, και οι προοπτικές που αυτή διανοίγει, και μάλιστα εν μέσω διαρκών κρίσεων.
Ωστόσο, το αποτέλεσμα των εκλογών το κρίνει η οικονομία αλλά όχι τα μακροοικονομικά στοιχεία αλλά τα οικονομικά της καθημερινότητας, τα οικονομικά του κάθε νοικοκυριού. Το πεδίο εκεί, παρά τα σημαντικά νέα μέτρα της κυβέρνησης αναφορικά με τους λογαριασμούς ρεύματος παραμένει δύσκολο και μάλιστα δίχως να υπάρχει φως στο τούνελ, ελπίδα πως το ενεργειακό κόστος θα επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα. Με βενζίνη στα 2.2 Ευρώ το λίτρο και πληθωρισμό άνω του 10% δημιουργείται αναμφίβολα ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την πραγματική οικονομία.
Όσο βεβαίως και να επιμένουν από το Μαξίμου να μεταδίδουν ότι «οι εκλογές θα γίνουν στην ώρα τους», οι πολιτικές συζητήσεις εξακολουθούν να περιλαμβάνουν και εκλογικά σενάρια και ουσιαστικά βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου τα κόμματα λαμβάνουν προεκλογικές θέσεις. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε ξεκάθαρα το πολιτικό και εκλογικό διακύβευμα, επιχειρώντας να σπάσει το παλιό δίπολο/δίλημμα μεταξύ δεξιάς-αριστεράς -στο οποίο αναμένεται να επενδύσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια προσπάθεια να ενεργοποιήσει τα πάλαι ποτέ αντιδεξιά συναισθήματα. Θέλοντας να προσεγγίσει τον κεντρώο χώρο η ΝΔ θέτει ένα νέο εκλογικό διακύβεμα: πρόοδος ή οπισθοδρόμηση, με στόχο και στις επόμενες εκλογές να κερδίσει τους ψηφοφόρους του κέντρου που την υποστήριξαν, προερχόμενοι από το ΚΙΝΑΛ ή το «Ποτάμι» επί παραδείγματι, ώστε να φύγει από την διακυβέρνηση της χώρας ο Αλέξης Τσίπρας.
Το αναβαπτισμένο ΠΑΣΟΚ, μετά τη μεγάλη συμμετοχή των 180.000 σχεδόν ψηφοφόρων στις εκλογές της Κυριακής που αποφάσισαν την επιστροφή στις ρίζες του ονόματος και του εμβλήματος του χώρου, προφανώς αυτοπροσδιορίζεται στην πλευρά της «προόδου», στο κυβερνητικό δίλημμα. Η πλευρά της Νέας Δημοκρατίας όμως, βλέποντας και «επιστροφές» στο ΠΑΣΟΚ κεντρώων ψηφοφόρων που το 2019 την είχαν υποστηρίξει, προσπαθεί με τις τακτικές επιθέσεις, να ταυτίσει τη Χαριλάου Τρικούπη με το ΣΥΡΙΖΑ.
Την ίδια ώρα ο Νίκος Ανδρουλάκης, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν πως το κόμμα «επιστρέφει», αναζητεί με τον διμέτωπο αγώνα, απέναντι και στην κυβέρνηση αλλά και το ΣΥΡΙΖΑ που κατηγορεί για λαϊκισμό, να βρει τον ζωτικό του χώρο: σε όσους δυσαρεστήθηκαν από τις επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά δεν θεωρούν ως εναλλακτική λύση τον Αλέξη Τσίπρα. Οι δημοσκοπήσεις είναι ενθαρρυντικές για το κόμμα της ελάσσονος αντιπολίτευσης όπως και τα δεδομένα της συμμετοχής στις εσωκομματικές διαδικασίες. Ως ΠΑΣΟΚ πλέον θα επιχειρήσει να επαναπατρίσει κεντροαριστερούς ψηφοφόρους που από το 2012 και κυρίως το 2015 έφυγαν προς το ΣΥΡΙΖΑ αλλά και το 2019 δεν επέστρεψαν..
Η αυξημένη αυτή συμμετοχή θέτει και ιδιαίτερα ψηλά τον πήχη για τον Αλέξη Τσίπρα. Με αιχμή το κόστος της ενέργειας που καλείται να πληρώσει κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση στους λογαριασμούς φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία περιοδεύει όλη τη χώρα, δίχως επί του παρόντος η αντιπολιτευτική του τακτική να βρίσκει ευήκοα ώτα στην κοινωνία, όπως καταδεικνύουν και οι έρευνες: το κυβερνών κόμμα αρχίζει να φθείρεται, το ΠΑΣΟΚ σταθεροποιείται σε ένα σημαντικό διψήφιο ποσοστό πέριξ του 15% αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να ανεβάσει τα ποσοστά του. Σε κάθε περίπτωση στις αυριανές εκλογές για την «αναβάπτιση» του Αλέξη Τσίπρα στην προεδρία του κόμματος έχει μπροστά του έναν πήχη που θα πρέπει να περάσει: όχι τις 180.000 που ψήφισαν την περασμένη Κυριακή στις εσωκομματικές εκλογές για το όνομα και τις τοπικές διοικήσεις του ΠΑΣΟΚ αλλά τις 270.000 που ψήφισαν στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών του ΚΙΝΑΛ. Στην Κουμουνδούρου θέλουν όπως και να έχει την υψηλότερη δυνατή συμμετοχή ώστε να την ερμηνεύσουν ως κοινωνικό μήνυμα πολιτικής αλλαγής.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 14-5-2022)