Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok έχει μετατραπεί σε… πολιτιστικό φαινόμενο, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά ή ακόμη και το γούστο των χρηστών της σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής. Από τις τάσεις του χορού μέχρι τα προϊόντα περιποίησης και μακιγιάζ, από τα health hacks μέχρι τις δίαιτες μόδας, οι συστάσεις του TikTok μπορούν να γίνουν viral μέσα σε λίγα λεπτά – το ίδιο και οι συμβουλές υγείας του.
Μερικά από τα εκπαιδευτικά βίντεο με τις περισσότερες αναζητήσεις στο TikTok αφορούν τη διατροφή, την άσκηση και τη σεξουαλική υγεία.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το Theconversation, το «Fitspiration» είναι ένα δημοφιλές hashtag που παρακινεί τους χρήστες να ακολουθούν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Οι αναρτήσεις με το συγκεκριμένο hashtag συχνά περιλαμβάνουν εικόνες «πριν» και «μετά» ή φωτογραφίες με ιδανικούς σωματότυπους, ώστε οι χρήστες να αποκτήσουν κίνητρο να πετύχουν και αυτοί τον στόχο τους.
Ωστόσο, πολυάριθμες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι πολλές από αυτές τις αναρτήσεις μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική υγεία των χρηστών και να προωθούν ή να επιτείνουν τις ανασφάλειες για το σώμα τους.
Βέβαια, υπάρχει και η θετική πλευρά των social media. Μια μελέτη έδειξε ότι το 80% των ασθενών με καρκίνο χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να συνεργαστούν με τους συνομηλίκους τους. Βέβαια, αυτό ενέχει τον κίνδυνο να οδηγήσει στη διάδοση της παραπληροφόρησης για την υγεία.
Για παράδειγμα, μια έρευνα του 2023 που διεξήχθη από το Dublin City University διαπίστωσε ότι το 57% των Gen-Z και των Millennial χρηστών του TikTok υιοθετούν τακτικά διατροφικές συνήθειες με βάση όσα βλέπουν στην πλατφόρμα. Η ίδια έρευνα διαπίστωσε, επίσης, ότι μόνο το 2,1% του περιεχόμενου για τη σωστή διατροφή που αναλύθηκε στο TikTok αποδείχθηκε ακριβές σε σύγκριση με τις κατευθυντήριες γραμμές δημόσιας υγείας.
Αυτό, όμως, θα μπορούσε να αλλάξει σύντομα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε μια ετήσια συνεργασία με το TikTok για να παρέχει στους χρήστες αξιόπιστα, επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία.
Το περιεχόμενο σχετικά με δυνητικά ντροπιαστικά ή οικεία θέματα υγείας έχει γίνει δημοφιλές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα οποία στρέφονται, πλέον, αρκετοί όταν παρουσιάζουν διάφορα συμπτώματα.
Ομοίως, οι πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για νευροαναπτυξιακές παθήσεις, όπως ο αυτισμός και η ΔΕΠΥ, έχουν σημειώσει τεράστια αύξηση στην επισκεψιμότητα των θεατών.
Οι αυξανόμενες προκλήσεις γύρω από τις διαγνώσεις ψυχικής υγείας αποτελούν δίκοπο μαχαίρι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η διαθεσιμότητα των πληροφοριών μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση των καταστάσεων – αλλά μπορεί επίσης να τροφοδοτήσει τις αυτοδιαγνώσεις.
Έτσι, ενώ οι αναρτήσεις υγείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να είναι επωφελείς για όσους αναζητούν τις απόψεις των ασθενών, είναι σημαντικό οι χρήστες να μπορούν επίσης να έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας, ιατρικά ακριβείς πηγές από εξειδικευμένους επαγγελματίες.