Πολλές φορές έχω αρθρογραφήσει για να καυτηριάσω τον νεοελληνικό ωχαδερφισμό και μια υπεροπτική αδιαφορία, μια δήθεν «μαγκιά» που οδηγεί στην απουσία σεβασμού στο νόμο, οτιδήποτε το δημόσιο και τον άλλον. Πολλές ερμηνείες έχουν επιχειρηθεί να δοθούν στη νεοελληνική αυτή στάση και ακόμη περισσότερες είναι οι καθημερινές εκφράσεις της. Από τα πιο απλά, που βέβαια δεν είναι τόσο μικρά όσο μπορεί να φανούν εκ πρώτης όψεως: όταν ο οδηγός αδειάζει τα αποτσίγαρα στο δρόμο, όταν ο ιδιοκτήτης του σκύλου τον αφήνει να κάνει οπουδήποτε την ανάγκη του και δεν μαζεύει τα περιττώματα, όταν παρκάρει σε πεζοδρόμια ή ακόμη χειρότερα σε διαβάσεις και ράμπες αναπήρων. Αν τολμήσεις δε να κάνεις μια παρατήρηση στην καλύτερη περίπτωση εισπράττεις ένα «τι σε νοιάζει εσένα» ενώ στη χειρότερα κανένα υβριστικό… στόλισμα.
Αναλογιστείτε τι έγινε στο θέμα του καπνίσματος. Ναι! Αναφαίρετο το δικαίωμα στο κάπνισμα αλλά το δικαίωμα του ενός δεν μπορεί να καταπατεί το δικαίωμα του άλλου. Δεν μπορείς επομένως να καπνίζεις όταν ο καπνός σου ενοχλεί τον συνάδελφο σου στη δουλειά ή άλλους θαμώνες σε ένα κατάστημα διασκέδασης. Θα μου πείτε εδώ γονείς καπνίζουν σε παιδότοπους που παίζουν τα παιδιά τους…
Εδώ μπαίνει λοιπόν το στοιχείο του σεβασμού στον άλλον και της ατομικής ευθύνης. Ο,τι και να κάνει ο νόμος αν αυτά τα δύο στοιχεία δεν συνθέτουν την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ατόμου δεν μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα με κοινωνικό αποτύπωμα.
Δυστυχώς τα ίδια γίνονται και στην κρίση που βιώνει η χώρα με την πανδημία του κορωνοϊού. Οι επιστήμονες συμβουλεύουν να μείνουμε σπίτι και να αποφεύγουμε το συγχρωτισμό και εκδίδονται οι σχετικές κυβερνητικές αποφάσεις. Επαναλαμβάνω όχι πολιτικές αποφάσεις αλλά αποφάσεις βάσει εισηγήσεων των ειδικών για την προστασία της δημόσιας υγείας. Αλλά δυστυχώς και εδώ εμφανίζεται η γνωστή νεοελληνική συμπεριφορά: «και τι με νοιάζει εμένα για τους άλλους. Εγώ θέλω να κάνω τη βόλτα μου». Ή «θα πάρω όσο πιο πολλά αντισηπτικά μπορώ. Τι με νοιάζει εμένα αν τελειώσουν, εγώ θα έχω». «Εγώ θα πάω στη δουλειά, ποιος θα πληρώσει όσα θα χάσω». Και πάντα το κορυφαίο «σιγά μωρέ μην κινδυνεύουμε, υπερβολές».
Το κράτος αυτή τη φορά λειτούργησε έγκαιρα και αποφασιστικά για να προλάβει τα χειρότερα, να προστατεύσει τη δημόσια υγεία, να προστατεύσει τους γονείς και τους παππούδες μας. Αλλά κάποιοι σκέφτονται μόνο το ατομικό και όχι το δημόσιο. Μόνο το εγώ και όχι το εμείς. Επομένως, μέχρι να υπάρξει η απαιτούμενη παιδεία ώστε οι επόμενες γενιές να γίνουν καλύτερες από τις δικές μας η μόνη λύση είναι δρακόντεια μέτρα με βαριές ποινές και αυστηρή εποπτεία για την τήρηση τους.