Αντισυνταγματική κρίθηκε η μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ακολούθησε την απόφαση του Δ´ τμήματος του ΣτΕ η οποία εκδόθηκε το 2020.
Το δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις νόμου του 2016, υπογραμμίζοντας ότι το δημόσιο οφείλει να ελέγχει την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου αλλά και της διοίκησης των εταιρειών ύδρευσης. Μάλιστα, στο σκεπτικό της απόφασης ξεκαθαρίζεται ότι δεν αρκεί το ελληνικό δημόσιο να έχει την εποπτεία μέσω εταιρείας που ελέγχει το ίδιο, στην οποία έχει μεταβιβαστεί το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, αλλά οφείλει να διατηρεί και τον έλεγχο της διοίκησης της.
Η Ολομέλεια
Με το σκεπτικό αυτό η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με πρόεδρο την επίτιμη Πρόεδρο του ΣτΕ Ειρήνη Σάρπ, έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου που ψηφίστηκε το 2016 και μεταβίβασε την πλειοψηφία των μετοχών των δύο εταιρειών ύδρευσης (Αθήνας και Θεσσαλονίκης) στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, που ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο.
“Κατά το Σύνταγμα, αναφέρεται στην απόφαση, η παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στον πληθυσμό της Αττικής δεν συνιστά δραστηριότητα αναπόσπαστη από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας και, συνεπώς, δύναται να ανατίθεται σε δημόσια επιχείρηση υπό μορφή ανώνυμης εταιρείας, όπως η ΕΥΔΑΠ ΑΕ”, αναφέρει η απόφαση.
Πέραν όμως από αυτό, η απόφαση ξεκαθαρίζει, ότι δεν αρκεί μόνον ο έλεγχος του δημοσίου στην ανώνυμη εταιρεία ύδρευσης, αλλά απαιτείται το δημόσιο να έχει τον έλεγχο και των μετοχών αλλά και της διοίκησης της εταιρείας.
“Υπό τις παρούσες συνθήκες,όμως, σημειώνεται στην απόφαση, δηλαδή υπό συνθήκες παροχής των υπηρεσιών αυτών μονοπωλιακώς, από δίκτυα μοναδικά στην περιοχή και ανήκοντα, ιδιοκτησιακώς, στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ [στον φορέα που παρέχει τις υπηρεσίες δυνάμει σύμβασης παραχώρησης], είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου …Η μεταβίβαση δυνάμει του ν. 4389/2016 από το Δημόσιο στην ΕΕΣΥΠ ΑΕ ποσοστού μεγαλύτερου του 50% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ ΑΕ αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος, καθόσον το Δημόσιο, καίτοι είναι ο μοναδικός μέτοχος της εταιρείας αυτής , δεν ασκεί έλεγχο επί του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΕΣΥΠ και δεν πληρούται, ως εκ τούτου, η συνταγματική προϋπόθεση σύμφωνα με την οποία είναι επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου,επιπροσθέτως δε, η ΕΕΣΥΠ ΑΕ, είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου παρεμβαλλόμενο μεταξύ του Δημοςίου και της ΕΥΔΑΠ”.
Στην απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ, μειοψήφησε και ένας δικαστής.