Του Βαγγέλη Πλάκα
Στην «Π» από καιρό είχαμε επισημάνει πως με την απλή αναλογική η χώρα θα οδηγούνταν σε δεύτερες εκλογές, όπως και έγινε. Δεν ήμασταν βεβαίως «μάντεις» για να δούμε τις κάλπες της 25ης Ιουνίου αλλά όλα τα πολιτικά δεδομένα έδειχναν προς αυτήν την κατεύθυνση καθώς οι πόρτες των συνεργασιών είχαν κλείσει με εκκωφαντικό τρόπο κατά την προεκλογική περίοδο ενώ το αποτέλεσμα των εκλογών ακόμη και θεωρητικά να υπήρχε περίπτωση δυνητικών συνεργασιών, τις απέκλεισε: η μοναδική συνεργασία που θα μπορούσε να δώσει κυβέρνηση ήταν αυτή μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ. Μια ανάσα από την αυτοδυναμία ακόμη και με την απλή αναλογική η ΝΔ δεν είχε κανέναν λόγο να πάει σε συνεργασία, σε ανοδική πορεία το ΠΑΣΟΚ και με κοντινή απόσταση από το ΣΥΡΙΖΑ –μετά την δραματική πτώση των ποσοστών του- δεν είχε ούτε αυτό κανέναν λόγο να μπει στην κυβέρνηση, ζώντας πλέον το όνειρο-στόχο να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση.
Στις εκλογές της 21ης Μαΐου οι πολίτες έδειξαν ξεκάθαρα την προτίμησή τους σε σταθερές και ισχυρές κυβερνήσεις. Η Νέα Δημοκρατία παρά την δεδομένη φθορά μιας τετραετούς κυβερνητικής θητείας, αύξησε τα ποσοστά της, κάτι πραγματικά σπάνιο. Οι πολίτες ενέκριναν αυτό που υποστήριζε με απλό και σαφή τρόπο και έθετε ως εκλογικό διακύβευμα: σταθερή κυβέρνηση ΝΔ και όχι περιπέτειες με την απλή αναλογική. Είτε συμφωνεί κάποιος είτε διαφωνεί με αυτό, όλοι πρέπει να αναγνωρίσουν πως το είπε ξεκάθαρα και με ειλικρίνεια. Και οι πολίτες την υπερψήφισαν.
Με το ίδιο αφήγημα θα πορευτεί η Νέα Δημοκρατία και στις προσεχείς εκλογές: ότι η χώρα χρειάζεται μια σταθερή και υπεύθυνη κυβέρνηση μπροστά στις προκλήσεις της εποχής και τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται.
Την ίδια ώρα στο χώρο της αντιπολίτευσης διεξάγεται μια σκληρή μάχη μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ για το ποιος θα έχει την πρωτοκαθεδρία στην αντιπολίτευση αλλά και στο χώρο της κεντροαριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά το σοκ της βαριάς ήττας προσπαθεί μέσα σε έναν μήνα να τα αλλάξει όλα, τουλάχιστον σε επίπεδο επικοινωνίας: να δείξει, λένε, ένα διαφορετικό πιο «σοβαρό» προφίλ, να μιλήσει περισσότερο προγραμματικά αλλά ωστόσο και πάλι θέτει αρνητικών εκκλήσεων εκλογικό στόχο: να μην είναι παντοδύναμος ο Μητσοτάκης και η δεξιά. Σε κάθε περίπτωση δεν γίνεσαι μέσα σε έναν μήνα από κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, κόμμα της κεντροαριστεράς.
Στο ΠΑΣΟΚ μετά την άνοδο των ποσοστών του και ειδικά μέσα σε συνθήκες αμφίπλευρης πίεσης που δέχθηκε, έχει κάθε λόγο να ελπίζει για το μέλλον και ενόψει των επόμενων εκλογών.
Νέες εκλογές, νέες συμπεριφορές;
Το μόνο βέβαια είναι πως στις 25 Ιουνίου θα έχουμε νέες εκλογές. Το αποτέλεσμα στις 21 Ιουνίου διαμορφώνει το πολιτικό τοπίο, βάζει πήχη, οδηγεί τα κόμματα σε νέους στόχους. Όμως, όπως συμφωνούν όλοι, οι κάλπες είναι άδειες και η στάση των ψηφοφόρων δεν μπορεί εύκολα να καθοριστεί, πως θα λειτουργήσουν δηλαδή απέναντι σε νέα διλήμματα. Πως θα λειτουργήσει το εκλογικό σώμα ο εκλογικός θρίαμβος της Νέας Δημοκρατίας και η σαρωτική διαφορά απο τον ΣΥΡΙΖΑ: θα υπάρξει τάση περαιτέρω συσπείρωσης στο πρώτο κόμμα που με τα δεδομένα του εκλογικού αποτελέσματος θα μπορεί να δημιουργήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση ή θα υπάρξει μια τάση χαλαρότητας των ψηφοφόρων βάσει μιας δεδομένης άποψης πρωτιάς και αυτοδυναμίας;
Πως επίσης θα λειτουργήσει η βύθιση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ; Θα υπάρξει τάση στήριξης του (ορθολογικής ή και συναισθηματικής) τόσο για την ανάκαμψη του όσο και για να μειωθεί η διαφορά απο τη ΝΔ στη λογική μιας αντιδεξιάς συσπείρωσης ή θα παρατηρηθούν φαινόμενα περαιτέρω αποσυσπείρωσης και πτώσης, ίσως υπέρ του ΠΑΣΟΚ που εμφανίζεται με σημαντική ανάκαμψη και ως ανερχόμενη δύναμη.
Ομοίως στο ΠΑΣΟΚ θα συνεχιστεί μια συσπείρωση δεδομένου ότι βρίσκεται σε ανοδική πορεία ή, όπως είναι σύνηθες σε τέτοιας μορφής εκλογές, θα πιεστεί σε μια μέγγενη απο τη ΝΔ που θα θέλει να διασφαλίσει την αυτοδυναμία της και το ΣΥΡΙΖΑ που θα θέλει να ανακάμψει; Σε μεγάλο βαθμό αυτό θα κριθεί από τις στρατηγικές των κομμάτων για τη διαχείριση του αποτελέσματος (θετικού ή αρνητικού), το ποιο διακύβευμα θα θέσουν απευθυνόμενα στους πολίτες και τη στάση των στελεχών του: χαλαρότητα, αλαζονεία, απογοήτευση, εσωκομματικά ξεκαθαρίσματα είναι παράγοντες που όπου εμφανιστούν θα διαδραματίσουν ρόλο. Τα διλήμματα και πάλι θα μπουν σκληρά. Κρίσιμο σημείο ειναι επίσης τι θα γίνει με τα κόμματα που έφθασαν μια ανάσα απο την είσοδο στην Βουλή: τη “ΝΙΚΗ” και την “Πλεύση Ελευθερίας”, κυρίως. Αν μπουν στη Βουλή, κάτι που πλησίασαν σε ελάχιστη απόσταση, τότε ανεβαίνει σημαντική ο πήχης της αυτοδυναμίας και μπορεί ακόμη και ένα ελαφρώς μικρότερο ποσοστό για τη ΝΔ στις δεύτερες κάλπες να μην οδηγήσει σε αυτοδυναμία.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική“, 3-6-2023)