Αναμφίβολα, διαφορετικές ήταν οι προσδοκίες όλων για το φετινό Πάσχα, το πρώτο μετά απο δύο χρόνια που θα μπορέσουμε να το γιορτάσουμε με ελεύθερες μετακινήσεις και δίχως, ουσιαστικούς, περιορισμούς. Οι Έλληνες το περιμένουν ώστε να μπορέσουν ξανά να γιορτάσουν στα χωριά τους, κάνοντας κάποια εκδρομή, μαζί με αγαπημένους φίλους και συγγενείς. Τα διεθνή γεγονότα όμως ανέτρεψαν κάθε σχεδιασμό και η σκιά της ακρίβειας βρίσκεται πάνω απο κάθε νοικοκυριό στη χώρα: Με το αρνάκι και το κατσικάκι στα 13 Ευρώ το κιλό, με τους λογαριασμούς αερίoυ και ρεύματος υπέρογκους να περιμένουν πάνω στο ράφι να πληρωθούν, με τη βενζίνη στα ύψη να δημιουργεί “δεύτερες σκέψεις” στις οδικές μετακινήσεις.
Οι πολίτες πιέζονται απο την ακρίβεια η οποία εμφανίζεται σε πολλαπλά επίπεδα. Πιέζεται όμως και η κυβέρνηση που βλέπει να αποτυπώνεται και στις έρευνες η αδυναμία των πολιτών να καλύψουν τις αυξημένες -και εκτός προϋπολογισμού- νέες υποχρεώσεις τους. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα για την κάλυψη μέρους της ακρίβειας και τη στήριξη των νοικοκυριών σίγουρα ειναι θετικά αλλά είναι ικανά να καλύψουν μόνο ένα μικρό μέρος των νέων επιβαρύνσεων και εντέλει δεν αφορούν στο βαθμό που θα περίμενε η ίδια, τη μεσαία τάξη, κυρίαρχο κοινωνικό και πολιτικό χώρο που στήριξε τη σημερινή κυβέρνηση.
Οι υπέρογκοι λογαριασμοί σε πολλά νοικοκυριά, σε πολλές επιχειρήσεις αριθμούν ήδη τρεις και τέσσερις με αποτέλεσμα να δημιουργείται ουσιαστικά ένα νέο ιδιωτικό και επαγγελματικό χρέος που ακόμη και αν υπάρξουν περισσότερα μέτρα και παρεμβάσεις για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ένα συσσωρευμένο άχθος στις πλάτες της πραγματικής οικονομίας. Απαιτούνται επομένως περισσότερα και γενναία μέτρα άμεσα.
Προφανώς και η ισορροπία των απαιτούμενων μέτρων και της δημοσιονομικής σταθερότητας -καθώς πολλές αντιπολιτευτικές προτάσεις αν εφαρμοστούν οδηγούν σε εκτροχιασμό των οικονομικών- είναι δύσκολη και εύθραστη, ειδικά τη στιγμή που η οικονομία της χώρας, σε “μάκρο” τουλάχιστον επίπεδο μπαίνει σε έναν νέο “ενάρετο” δρόμο: η αποπληρωμή του ΔΝΤ που μετά απο 12 χρόνια έφυγε απο την Ελλάδα ως δανειστής, η επικείμενη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, είναι δύο απο τα χαρακτηριστικά του.
Η Ευρώπη αδρανεί και… ανησυχεί
Mπορεί όμως κάθε χώρα απο μόνη της να απαντήσει σε ένα πρόβλημα με διεθνή ρίζα; Προφανώς όχι. Απαιτείται μια κοινή και αποφασιστική στάση απο την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε μέσα απο αποτελεσματικά εργαλεία και ρηξικέλευθες αποφάσεις να μπορέσουν τα κράτη-μέλη να ρίξουν χρήμα στην οικονομία, να στηρίξουν τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τους πολίτες, να κινηθούν πιο ευέλικτα απέναντι στις δημοσιονομικές υποχρεώσεις. Ωστόσο η Ε.Ε. για άλλη μια φορά εμφανίζεται κατώτερη των περιστάσεων και προσδοκιών. Αδυνατεί να συμφωνήσει, να αντιμετωπίσει εγκαίρως τις ανάγκες, να προσαρμοστεί σε κάτι που ξεφεύγει απο την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία.
Απομένει μόνο να “ανησυχεί” για την άνοδο της Λεπέν στις γαλλικές εκλογές και στο ενδεχόμενο να τις κερδίσει, όπως και σε αντίστοιχου πολιτικού και ιδεολογικού στίγματος υποψηφιότητες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνοντας να μην αντιλαμβάνεται πως αυτή της η καθυστέρηση στην εξεύρεση λύσεων απέναντι στις ανάγκες των κρατών-μελών και των πολιτών τους, είναι εν πολλοίς το προϊόν που προκαλεί αυτές της πολιτικές και κοινωνικές τάσεις. Ο ακραίος λαϊκισμός που εμφανίζεται ως “αντισυστημισμός” βρίσκει ρωγμές στα κενά των πολιτικών για να περάσει. Και όσο οι ρωγμές δεν κλείνουν και τα κενά βαθαίνουν, τόσο ο λόγος αυτός βρίσκει ευήκοα όττα στους μη προνομιούχους.
Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα. η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται έτοιμη να εφαρμόσει ένα εθνικό σχεδιασμο με περισσότερα μέτρα για την μείωση της τιμής του φυσικού αερίου που με τη σειρά του, λόγω της διασύνδεσης, θα μειώσει και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Τα συνέδρια και τα μηνύματα
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές όλα ήταν έτοιμα για την εκίννηση των εργασιών του τετραήμερου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το οποίο ολοκληρώνεται αύριο. Ο Αλέξης Τσίπρας στέλνει το μήνυμα πως το συνέδριο θα σηματοδοτήσει μια επανεκίννηση του κόμματος με στόχο η αριστερά να κερδίσει την πρώτη θέση στις επόμενες εκλογές και να αποτελέσει τον ισχυρό πόλο μιας προοδευτικής διακυβέρνησης. Πρώτα όμως η ηγεσία του κόμματος έχει να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά προβλήματα, τις εκ των έσω αμφισβητήσεις της πολιτικής στρατηγικής. Άλλοι τραβούν το κόμμα πιο αριστερά, άλλοι, δίχως ακόμη να τα καταφέρνουν, ευαγγελίζονται διεύρυνση προς το κέντρο. Εκεί το παιχνίδι γίνεται ακόμα πιο δύσκολο λόγω της δυναμικής παρουσίας του Νίκου Ανδρουλάκη και την “επιστροφή” του ΚΙΝΑΛ.
Ταυτόχρονα, σε προσυνεδριακή εκδήλωσή της ΝΔ, ενόψει του συνεδρίου του κόμματος απο τις 6 ως τις 8 Μαϊου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε ένα νέο πολιτικό-εκλογικό διακύβευμα. Προφανώς τα δεξιά-αριστερά δεν μπορούν να εκφράσουν μονοδιάστατα τις σύγχρονες κοινωνικές διαφοροποιήσεις και ανέφερε πως το δίλημμα θα ειναι τί ειναι πραγματικά προοδευτικό. Έτσι έρχεται να απαντήσει ευθέως στο αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ περί προοδευτικής διακυβέρνησης. Μόνο που για να κρατήσει τον κεντρώο χώρο, κυρίως του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ που τον στήριξε στις εκλογές του 2019, επιχειρεί να βάλει απο την άλλη πλευρά όχι μόνο τον Αλέξη Τσίπρα αλλά και τον Νίκο Ανδρουλάκη.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 16-4-2022)