Του Βαγγέλη Πλάκα
Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί αναμφίβολα ένα σημείο καμπής στη διαμόρφωση των νέων παγκόσμιων συνθηκών και διεθνών σχέσεων. Η απόφαση της Μόσχας δεν στρέφεται μόνο προς το Κίεβο, ούτε είχε ως στόχο μόνο την προστασία των ρωσώφων πληθυσμών. Αν ήταν αυτό η επίθεση θα είχε σταματήσει στην προστασία και περιφρούρηση των περιοχών στα ανατολικά που είχαν κηρύξει την αυτονομία τους και την οποία ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνώρισε ως πρελούδιο της επίθεσής στην γειτονική του χώρα. Η απόφαση του Πούτιν για στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία στρέφεται κατά της Δύσης στο σύνολό της. Γνώριζε πολύ καλά η Μόσχα τη στάση και τις προειδοποιήσεις τόσο των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και της Ευρώπης και η επιλογή του συνδέεται και με την στάση που θέλει να κρατήσει απέναντί τους.
Σηματοδοτεί δε την απαρχή μιας νέας περιόδου στην παγκόσμια ιστορία αναφορικά με τη διαμόρφωση των νέων σχέσεων και ισορροπιών στον πολυπολικό κόσμο που έχει διαμορφωθεί. Σε αυτό το περιβάλλον ο Πούτιν ήθελε να στείλει το μήνυμα πως δεν ορρωδεί προ ουδενός. Από την άλλη, μετά το πρώτο μούδιασμα, ήταν εντυπωσιακή και η πολιτική και οικονομική απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δείχνοντας αποφασιστικότητα και λαμβάνοντας μέτρα που θα πλήξουν σημαντικά τη Ρωσία. Η Ευρώπη έδειξε αντανακλαστικά.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται η Ελλάδα πήρε ξεκάθαρη θέση απέναντι στη Ρωσία και ορθώς. Δεν είναι μόνο η παραβίαση των συνόρων και η καταπάτηση της εδαφικής ακεραιότητας μιας χώρας της Ευρώπης. Δεν είναι μόνο η εισβολή και οι στρατιωτικές ενέργειες με θύματα και αμάχους Έλληνες ομογενείς. Είναι κυρίως η συνταύτιση στον διεθνή καθρέφτη της αναθεωρητικής στάσης του Πούτιν με αυτήν του Ερντογάν. Η Ελλάδα βρίσκεται δίπλα σε έναν γείτονα που επιλέγει τις προκλήσεις και τον αναθεωρητισμό και ζει υπό την διαρκή απειλή του casus belli. Οι τακτικές Πούτιν και Ερντογάν έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Η Ελλάδα με τη στάση της κοιτάει και προς την Ευρώπη και τους εταίρους και την Αμερική, θέλοντας να δείξει τι εστί αναθεωρητική δύναμη και τι σημαίνει να γειτονεύεις και να υφίστασαι τις απειλές της. Θέλει να ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον για την τουρκική προκλητικότητα.
Οι επιπτώσεις στο εσωτερικό
Ο κόσμος αλλάζει, νέες συμμαχίες και ισορροπίες δημιουργούνται. Κάθε γέννα, έχει ωδίνες. Η επόμενη περίοδος αναμένεται ταραχώδης για μεγάλο μέρος του κόσμου, δίχως σταθερές. Σε μια τέτοια συνθήκη είναι πολύ δύσκολο να προγραμματίσεις τις κινήσεις και τις πολιτικές σου. Οι στρατηγικές που κάθε κυβέρνηση χαράσσει και οι στόχοι που θέτει μπορούν να υλοποιηθούν σε συνθήκες σταθερότητας. Όταν δεν ξέρεις τι μπορεί να ξημερώσει, αν η φωτιά της ταραχής και του πολέμου εξαπλωθεί, τότε κάθε προγραμματισμός και πρόβλεψη καθίσταται επισφαλής. Ήδη μια πρώτη επίπτωση είναι ορατή και αντιληπτή στο θέμα των πηγών και των τιμών ενέργειας: φυσικό αέριο, πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα σημειώνουν τεράστιες αυξήσεις τινάσσοντας στον αέρα κάθε κρατικό και οικογενειακό προϋπολογισμό.
Η κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει το σχεδιασμό της και από εκεί που ο στόχος ήταν, μετά την ύφεση της πανδημίας του κορωνοϊού η ανάκαμψη της οικονομίας και η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, να βρει τρόπους ώστε να αμβλύνει τις τεράστιες επιβαρύνσεις στα νοικοκυριά και στην παραγωγή που το κύμα αυξήσεων των τελευταίων μηνών που διαρκώς «φουσκώνει». Οι αποφάσεις και εξελίξεις ασφαλώς αφορούν το σύνολο της Ε.Ε. και εκεί κυρίως πρέπει να αναζητηθούν με γενναίες αποφάσεις αντίστοιχες με αυτές που οι Βρυξέλλες έλαβαν για την στήριξη των οικονομικών των κρατών-μελών από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού.
Το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό
Μπορεί ακόμη η κυβέρνηση στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό να παίζει δίχως αντίπαλο, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει δημοσκοπικά στάσιμος και βυθισμένος σε εσωστρέφεια και εσωτερικές έριδες ενόψει του Συνεδρίου του, ωστόσο
Από το κατά πόσο θα μπορέσουν να χτιστούν αναχώματα στην ακρίβεια θα κριθεί και η κυβερνητική πορεία καθώς ως γνωστόν τις εκλογές τις κρίνει η οικονομία.
Αυτή τη στιγμή στο πεδίο της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης τα κόμματα προσπαθούν να πάρουν θέση ισχύος στο νέο περιβάλλον του κεντρώου χώρου που διαμορφώνονται μετά τις εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ που εμφανίζει τάσεις ανόδου που σταθεροποιούνται μετά την εκλογή του νέου προέδρου του. Οι δύο κυρίαρχοι πόλοι διαμορφώνουν εν πολλοίς την πολιτική τους στρατηγική ώστε να κερδίσουν το χώρο του εκλογικά κρίσιμου κέντρου, σε σχέση με το Κίνημα Αλλαγής. Είναι σαφής μια προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να «σπρώξει» το ΚΙΝΑΛ προς το ΣΥΡΙΖΑ και τα αριστερά ώστε στο σκληρό εκλογικό δίλλημα που θα θέσει να εκφράζει μόνο αυτή τις «μεταρρυθμιστικές δυνάμεις του μέτρου και της σύνεσης» και να ταυτίσει τις άλλες δυνάμεις με το λαϊκισμό. Η τακτική της ΝΔ άλλωστε θέλει την προβολή του αιτήματος για αυτοδυναμία.
Ταυτόχρονα ο ΣΥΡΙΖΑ «έλκει» το ΚΙΝΑΛ προς το μέρος του ώστε να διαμορφώσει ένα αντιπολιτευτικό μέτωπο απέναντι στην κυβέρνηση και να καλλιεργήσει το πολιτικό κλίμα για την προοδευτική διακυβέρνηση που ευαγγελίζεται. Τι (θα) κάνει το ΚΙΝΑΛ; Ακόμη αναζητεί τα πολιτικά του πατήματα έχοντας ακόμη λίγο καιρό ώστε να τα βρει. Όμως η περίοδος χάριτος δεν κρατάει για πάντα και τα πολιτικά ζητήματα απαιτούν καθαρές θέσεις. Από αυτές θα κριθεί.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική” (5-3-2022)