Γράφει η Αφροδίτη Νέστορα, Δικηγόρος, Πρόεδρος σωματείου RED-Y
Η έννοια του εθελοντισμού αφορά στην ηθελημένη πράξη του ατόμου, να συμμετέχει σε κάποιο κοινωφελή σκοπό χωρίς υλικό ή άλλο αντάλλαγμα. Εθελοντής είναι ο πολίτης (συγγενής ή μη του ασθενούς) που προσφέρει ανιδιοτελώς το χρόνο ή τη γνώση του για χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα.
Ο εθελοντισμός αποτελεί προστιθέμενη αξία στο χώρο της Ογκολογίας και όχι μόνο. Είναι αξία σημαντική και για την κοινωνία, καθώς αφορά την ικανότητά μας να νοιαζόμαστε για τον «άλλο», όταν αυτός ο «άλλος» δεν είναι απαραίτητα συγγενής ή φίλος μας.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν πουλάνε, αλλά δωρίζουν τις ικανότητες, τις δεξιότητες και το χρόνο τους, συμπράττοντας με άλλους, για ένα κοινό σκοπό: τη στήριξη των ατόμων και των οικογενειών που δοκιμάζονται από τη νόσο του καρκίνου. Η παρουσία των εθελοντών είναι μια κατάθεση ψυχής που αφήνει το αποτύπωμά της και την αξία της στους ασθενείς και στις οικογένειές τους .Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που δείχνει μια τεράστια ευαισθησία σε περιπτώσεις καρκίνου και αυτό προκύπτει τόσο από το μεγάλο αριθμό συλλόγων, σωματείων και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο κομμάτι αυτό, αλλά και τα από τα άμεσα αντανακλαστικά που επιδεικνύει ο κόσμος της Θεσσαλονίκης όταν προκύπτουν περιστατικά που κοινοποιούνται στο ευρύ κοινό μέσω διαδικτύου.
Οι εθελοντές, λοιπόν, είναι ένα πολύ ξεχωριστό κομμάτι στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
Όταν κάποιος άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με μια τόσο σοβαρή ασθένεια όσο είναι ένας καρκίνος νιώθει πραγματικά σα να μεταφέρεται ακαριαία σε ένα παράλληλο σύμπαν που διέπεται από άλλους κανόνες και πρακτικές. Είναι τόσο βίαιη η μεταφορά του στο σύμπαν αυτό που δυσκολεύεται να δεχτεί την ουσία της κατάστασής του. Έρχεται αντιμέτωπος με νέους όρους, νέες λέξεις, νέες ιατρικές ειδικότητες και καλείται μέσα σε όλο αυτό το αναπάντεχο που του έχει συμβεί να σταθεί ψύχραιμος, λογικός και έτοιμος να «παλέψει» για τη ζωή του.
Πέρα από τον ίδιο τον άνθρωπο που νοσεί σε μια νέα διαφορετική και σκληρή πραγματικότητα μπαίνουν μοιραία και τα κοντινά του πρόσωπα, είτε αυτά είναι συγγενικά πρόσωπα είτε φίλοι και συνεργάτες.
Τονίζουμε για το λόγο αυτό με έμφαση, ότι οι φορείς του εθελοντισμού μπορούν και πρέπει να είναι ισότιμοι συνομιλητές, των φορέων της πολιτείας και του υγειονομικού συστήματος, στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών περίθαλψης των καρκινοπαθών.
Οι ογκολογικοί ασθενείς είναι μια πολύ ιδιαίτερη κατηγορία ασθενών. Είναι άνθρωποι που έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλες νοσηλείες και πολύ βαριές θεραπείες που επηρεάζουν το σύνολο των σωματικών και ψυχολογικών τους στοιχείων.
Οι εθελοντές έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με διάφορα θέματα που άπτονται τα θέματα του συλλόγου στον οποίο συμμετέχουν.
Ενδεικτικά κάποια από τα θέματα συλλόγων για ογκολογικούς ασθενείς είναι α. Συμμετοχή στα Κέντρα Ενημέρωσης & Υποστήριξης ασθενών , β. η διοργάνωση ειδικών εκστρατειών ενημέρωσης, όπως είναι η θεσμοθέτηση του Οκτωβρίου ως «Μήνα Πρόληψης & Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού».
Σήμερα, οι δράσεις αυτές απαιτούν συστηματική και συνεχή εθελοντική προσφορά υπηρεσιών στο γενικό κοινό, γι αυτό ο εθελοντισμός και η υιοθέτησή του, συνιστάται σαν το κλειδί επιτυχίας στην επίλυση σχεδόν των πάσης φύσεων κοινωνικών προβλημάτων.
Οι άνθρωποι που ασχολούνται εθελοντικά ή και λόγω συγγένειας με ογκολογικούς ασθενείς είναι άνθρωποι που αγαπούν την προσφορά. Πρέπει, όμως, να προσφέρουν στο βαθμό που νιώθουν ότι μπορούν, ώστε να μπορέσουν σε διάρκεια χρόνου να το κάνουν
Κρίσιμο μετά από όλες αυτές τις αναφορές είναι και η υιοθέτηση κάποιων προτάσεων που θεωρώ ότι αποτελούν κοινό τόπο για όλες τις εθελοντικές ενώσεις . Μεταξύ άλλων προτείνεται
1. Η δημιουργία μιας ενιαίας πλατφόρμας συλλόγων σωματείων που αφορούν σε ογκολογικούς ασθενείς
2. Η καταγραφή όλων των ειδικοτήτων επαγγελματιών που δύνανται να παρέχουν τις συμβουλές τους εθελοντικά ανά ειδικότητα (διατροφολόγοι/δικηγόροι/γυμναστές)
3. Η κατά το δυνατόν καλύτερη εκπαίδευση εθελοντών. Μεταξύ άλλων εκπαιδεύσεις εθελοντών προσφέρουν τόσο το Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών (Κ3)που λειτουργεί στο Θεαγένειο όσο και το Κ.Ε.Φ.Ι. με προγράμματα εκπαίδευσης εθελοντών γύρω από τις δεξιότητες προσέγγισης και επικοινωνίας με πάσχοντες από καρκίνο.
Κρίσιμη είναι και η κρατική οικονομική ενίσχυση των εθελοντικών ογκολογικών συλλόγων καθώς είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι αδυνατούν να καλύψουν ακόμη και τα λειτουργικά τους έξοδα.
ακόμη μια φορά η σπουδαιότητα του εθελοντισμού στην καλύτερη διαχείριση των ογκολογικών περιστατικών. Είναι πολύ σημαντικό για ανθρώπους που έρχονται αντιμέτωποι με τόσο ακραία ιατρικά θέματα να γνωρίζουν ότι υπάρχουν άνθρωποι που πριν από τη δική τους ιστορία έχουν ασχοληθεί και βρει τρόπους να διευκολύνουν όλον τον αγώνα που οι ίδιοι καλούνται να δώσουν για την αντιμετώπιση της ασθένειάς τους. Οι εθελοντές είναι -όπως ήδη αναφέραμε- η προστιθέμενη αξία στους ογκολογικούς ασθενείς. Όσο περισσότερους συμπαραστάτες έχουν οι ογκολογικοί ασθενείς στον αγώνα τους τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες ιάσής τους.