Δύο στους τρεις Έλληνες που έφυγαν από την χώρα λόγω της οικονομικής κρίσης δεν θέλουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας για τη «Στάση των Ελλήνων Μεταναστών της Οικονομικής Κρίσης απέναντι στην Ελλάδα» που εκπονήθηκε από ερευνητική ομάδα του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και στόχευε στη συγκέντρωση, σύνθεση και παραγωγή γνώσης γύρω από τις στάσεις των λεγόμενων «brain drainers».
Σε σχετική ερώτηση για την πιθανότητα επιστροφής στην Ελλάδα το 67% απάντησαν πως δεν υπάρχει πιθανότητα επιστροφής μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ένας στους τέσσερις απάντησε ότι είναι σχετικά πιθανό και μόνο ένας στους είκοσι δήλωσαν ότι προγραμματίζει την επιστροφή του μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Το 55% μάλιστα απάντησαν απάντησαν ότι δεν γνωρίζουν να υπάρχουν πολιτικές για κίνητρα επιστροφής τους στην Ελλάδα ενώ μεταξύ εκείνων που γνωρίζουν, κατά δήλωσή τους, η συντριπτική πλειονότητα δήλωσαν μη ικανοποιημένοι από τις πολιτικές αυτές.
Ποιοί παράγοντες θα μπορούσαν να τους οδηγήσουν πίσω στην Ελλάδα. Η εδραίωση της αξιοκρατίας στην επιλογή προσωπικού απάντησε το 28%, η τεκμηρίωση της συνέπειας του κράτους προς τον πολίτη απάντησε το 14%, η εστίαση της αγοράς και του κράτους στην έρευνα και στην καινοτομία, απάντησε το 38%.
Οι συντάκτες της έρευνας μάλιστα κατέληξαν στο συμπέρασμα πως «οι Έλληνες μετανάστες δεν αισθάνονται ότι υπάρχει στην πράξη κανένα κίνητρο που θα μπορούσε να τοποθετηθεί στη ζυγαριά της επιλογής τους για την επιστροφή στην Ελλάδα, ενώ την ίδια στιγμή η χώρα ταυτίζεται με μια δομή και μια κουλτούρα αρκούντως για τους ίδιους απεχθείς».
Εντύπωση προκαλεί ακόμη ένα στοιχείο που μάλλον δείχνει τις αποστάσεις, ένα ρήγμα στις σχέσεις τους με την Ελλάδα. Μόλις το 54% θα συμμετείχε σε μια προσπάθεια προώθησης της εικόνας της Ελλάδας στο εξωτερικό ενώ το 29% δεν θα το ήθελα και το 13% απαντά πως δεν θα μπορούσε.
«Θέλαμε να μάθουμε κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να υπολογίζει στο μισό εκατομμύριο Ελλήνων που έφυγαν για το εξωτερικό κατά τη διάρκεια της κρίσης», σχολίασε η αν. καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ρεβέκκα Παιδή και πρόσθεσε πως τέθηκαν ερωτήματα που αφορούσαν αν θα επέστρεφαν, αν στηρίζουν την ελληνική οικονομία, αν προωθούν την εικόνα της χώρας και στηρίζουν την Ελλάδα στο εξωτερικό.
Ο επίσης αν. καθηγητής του ΠΑΜΑΚ Γιάννης Κωνσταντινίδης παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας σημείωσε πως από τα 600 άτομα που απάντησε, ένα σημαντικό ποσοστό αυτών είχαν πάνω από 6 χρόνια εργασιακής εμπειρίας στην Ελλάδα πριν φύγουν και πως οι μισοί ζουν στις χώρες υποδοχής πλέον με μαζί τουλάχιστον δύο ακόμη προστατευόμενα μέλη. Αυτό δείχνει το ότι η απόφαση να φύγουν δεν ήταν τόσο εύκολη αλλά και πλέον εδραιώνουν την οικογενειακή τους ζωή στο εξωτερικό.
Η έρευνα έγινε από ερευνητική ομάδα την οποία αποτελούσαν: Ρεβέκκα Παιδή, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννης Κωνσταντινίδης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Αναστασία Μπλουχουτζή, Πανεπιστημιακή Υπότροφος στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το ερευνητικό έργο χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα για την Έρευνα και την Καινοτομία (ΕΛΙΔΕΚ).
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 9-2-2023)