Συνέντευξη στον Βαγγέλη Πλάκα
Με αγωνία ο Διονύσης Ευγενίδης, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, μοιράζεται στην «Πολιτική» τον αγώνα που δίνουν οι ίδιοι και οι ασθενείς για να βρουν κάποιο από τα ουκ ολίγα φάρμακα που βρίσκονται σε έλλειψη και μπορεί να είναι καταλυτικά για την υγεία όσων τα χρειάζονται. Περιγράφει το πρόβλημα και τις αιτίες εμφάνισής του αλλά κυρίως εστιάζει στους τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσής του. Ο κ. Ευγενίδης σημειώνει πως τα μέτρα του Υπουργείου Υγείας είναι στη σωστή κατεύθυνση αρκεί να εφαρμοστούν. «Θα πρέπει να υπάρχουν έλεγχοι σε εταιρείες και φαρμακαποθήκες. Το ενθαρρυντικό είναι ότι, αυτό το διάστημα, υπάρχει συνεργασία του Υπουργείου με τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο για να λυθεί το πρόβλημα, οπότε αναμένουμε να δούμε πόσες και ποιες από τις προτάσεις μας θα υιοθετηθούν και πώς θα εφαρμοστούν. Επιπλέον, θα πρέπει να δοθούν και κάποιες αυξήσεις στα φθηνά φάρμακα, αυτά που κοστίζουν μέχρι 5 ευρώ, έτσι ώστε να κρατηθούν στην αγορά και να μην υποκατασταθούν από άλλα πολύ ακριβότερα», αναφέρει επίσης.
Άκουσα αυτές τις ημέρες συναδέλφους σας φαρμακοποιούς, να λένε πως πιο εύκολο ήταν να κερδίσεις το φλουρί στην βασιλόπιτα παρά να βρεις ορισμένα φάρμακα. Ισχύει;
Ναι, κάπως έτσι διαμορφώνεται η κατάσταση με ορισμένα φάρμακα αυτό το διάστημα. Πολλοί συμπολίτες μας ψάχνουν από φαρμακείο σε φαρμακείο για να βρουν το φάρμακο που έχουν ανάγκη, σε πολλές περιπτώσεις χωρίς επιτυχία. Έχουν καταγραφεί περιστατικά που συμπολίτες μας ψάχνουν φάρμακα ακόμη και σε όμορους νομούς όπως και συμπολίτες μας από άλλους νομούς έρχονται να τα ψάξουν στην Θεσσαλονίκη.
Που οφείλονται οι ελλείψεις φαρμάκων, σε ποια φάρμακα εντοπίζετε συχνότερα;
Όπως γνωρίζετε, εδώ και πολλά χρόνια αντιμετωπίζουμε μεγάλα προβλήματα από τις εξαγωγές φαρμάκων που εισάγονται στη χώρα μας για τις ανάγκες των Ελλήνων ασθενών. Αυτό γίνεται γιατί ο ι τιμές στο εξωτερικά είναι σημαντικά μεγαλύτερες απ’ ότι στη χώρα μας.
Σ’ αυτό το πρόβλημα που το έχουμε θέσει εκατοντάδες φορές, προστέθηκε πρόσφατα και το πρόβλημα στην επάρκεια «εποχιακών» φαρμάκων που προορίζονται για την αντιμετώπιση των ιώσεων. Σ’ αυτή την περίπτωση το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό και παγκόσμιο. Η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, η κρίση με τον κορωνοϊό και η πρόσφατη ενεργειακή κρίση οφείλονται σε μεγάλο βαθμό για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε.
Αν συνυπολογίσουμε την μειωμένη παραγωγή αυτών των φαρμάκων φέτος από τις βιομηχανίες, επειδή τα δυο προηγούμενα χρόνια παρουσίασαν σχεδόν μηδενικές πωλήσεις λόγω των μέτρων ατομικής προστασίας εξ αιτίας της πανδημίας, αντιλαμβανόμαστε το λόγο για τον οποίο δεν βρίσκουμε πολλά κοινόχρηστα φάρμακα στα φαρμακεία της χώρας.
Παράλληλα η βιομηχανία αντιμετωπίζει προβλήματα με την εύρεση πρώτων υλών για τα φάρμακα αλλά και υλικών συσκευασίας όπως μπουκάλια για τα σιρόπια κλπ. Τέλος, οι αυξήσεις στις πρώτες ύλες δεν μεταφέρονται στην τελική τιμή του φαρμάκου που διαμορφώνεται από την πολιτεία, με αποτέλεσμα, για πολλά φάρμακα, να καθίσταται οικονομικά ασύμφορη πλέον η παραγωγή τους. Μέσα σε όλα αυτά, είχαμε και το κλείσιμο των φαρμακευτικών εταιρειών λόγω των εορτών για 15 μέρες, αφήνοντας τις φαρμακαποθήκες και τα φαρμακεία χωρίς τις απαραίτητες ποσότητες, δεδομένου ότι η ζήτηση ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη.
Τα φάρμακα που εξάγονται είναι φάρμακα για όλες τις παθήσεις, καινοτόμα, με κοινό χαρακτηριστικό ότι είναι πολυεθνικών εταιρειών και κατά συνέπεια έχουν έντονο εξαγωγικό ενδιαφέρον. Τα «εποχιακά» φάρμακα που λείπουν αυτό το διάστημα, αφορούν όλα τα συμπτώματα των ιώσεων του αναπνευστικού, δηλαδή αντιβιώσεις, εισπνεόμενα, αντιπυρετικά σε χάπια και σιρόπια, παιδικά αντιαλλεργικά σε σιρόπι, αντιβηχικά σιρόπια, σπρέι για τη μύτη και για το λαιμό, καραμέλες κ.α.
Γενικά, θα πρέπει να υπάρχει, ειδικά αυτό το διάστημα, πλήρης και στενή συνεργασία μεταξύ γιατρών, φαρμακοποιών αλλά και των ασθενών, προκειμένου να επιλέγεται κάποιο φάρμακο από τα διαθέσιμα τη συγκεκριμένη στιγμή.
Οι δράσεις του Υπουργείου Υγείας, όπως π.χ. με τις απαγορεύσεις εξαγωγών, είναι ικανοποιητικές; Δίνουν λύση στο πρόβλημα;
Οι δράσεις του Υπουργείου είναι προς την σωστή κατεύθυνση, όμως πρέπει να δούμε πώς θα εφαρμοστούν. Αν μείνουμε μόνο σε εξαγγελίες μέτρων, όπως στο παρελθόν, δεν θα πετύχουμε τίποτα. Θα πρέπει να απαγορευτούν οι εξαγωγές των φαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα έτσι ώστε να καταστούν ασύμφορα για εξαγωγή. Θα πρέπει να υπάρχουν έλεγχοι σε εταιρείες και φαρμακαποθήκες. Το ενθαρρυντικό είναι ότι, αυτό το διάστημα, υπάρχει συνεργασία του Υπουργείου με τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο για να λυθεί το πρόβλημα, οπότε αναμένουμε να δούμε πόσες και ποιες από τις προτάσεις μας θα υιοθετηθούν και πώς θα εφαρμοστούν. Επιπλέον, θα πρέπει να δοθούν και κάποιες αυξήσεις στα φθηνά φάρμακα, αυτά που κοστίζουν μέχρι 5 ευρώ, έτσι ώστε να κρατηθούν στην αγορά και να μην υποκατασταθούν από άλλα πολύ ακριβότερα.
Ένας ασθενής που αναζητεί ένα φάρμακο σε έλλειψη, που είναι αναγκαίο για την υγεία ή και τη ζωή του, τι μπορεί να κάνει; Υπάρχουν κάποια αποθέματα ασφαλείας και κάποια διαδικασία για τη χορήγησή τους;
Δυστυχώς καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες τέτοιων καταστάσεων. Ασθενείς που ψάχνουν τα φάρμακά τους και δεν μπορούν να τα βρουν. Κάποια από αυτά είναι εύκολο να αντικατασταθούν από κάποιο άλλο παρόμοιο, όμως για αρκετά από αυτά δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση. Αν αυτά κυκλοφορούν στη χώρα μας έστω και σε ελάχιστες ποσότητες, γίνεται μια τεράστια προσπάθεια από τους φαρμακοποιούς για να βρεθούν σε κάποιον συνάδελφο, πολλές φορές και σε γειτονικούς νομούς, προκειμένου να μην μείνει χωρίς την αγωγή του ο ασθενής. Αυτό, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει καθημερινότητα στο φαρμακείο και απασχολεί τον φαρμακοποιό από το κύριο έργο του που είναι η επεξήγηση των φαρμάκων που χορηγεί και η επαγρύπνηση για τη σωστή λήψη και χρήση τους. Όπως αντιλαμβάνεστε δεν υπάρχουν αποθέματα ασφαλείας για όλα τα φάρμακα και δεν μπορεί να υπάρξουν όσο έρχονται στη χώρα μας ελάχιστα φάρμακα και από αυτά τα περισσότερα εξάγονται. Το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο αν το αναγκαίο φάρμακο αντιμετωπίζει πρόβλημα στην παραγωγή του. Τότε, και τα αποθέματα ασφαλείας τελειώνουν αλλά και νέα παραγωγή δεν υπάρχει. Αναγκαστικά σ’ αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να αλλάξει η αγωγή του ασθενούς με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την πορεία της υγείας του. Ευτυχώς η φαρμακευτική τεχνολογία κάνει άλματα και μας δίνει νέα και καλύτερα φάρμακα.
Έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση στα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης αναφορικά με το θέμα της διαχείρισης και αντιμετώπισης του κορωνοϊού; Λήξη συναγερμού;
Σαφέστατα έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Λήξη συναγερμού όμως δεν έχουμε σε καμιά περίπτωση και το βλέπουμε αυτό στο πλήθος των θετικών τεστ που διενεργούμε στα φαρμακεία. Σαφέστατα είμαστε σε καλύτερη κατάσταση από το προηγούμενο διάστημα και γνωρίζουμε περισσότερα για να τον αντιμετωπίσουμε, μέχρι να γίνει οριστικά παρελθόν. Η κατάσταση όμως που περνάμε ανέδειξε τον κομβικό ρόλο του Ελληνικού φαρμακείου στην αντιμετώπιση υγειονομικών κρίσεων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την σημαντική συμβολή του φαρμακείου στο κλείσιμο των ραντεβού για τον εμβολιασμό των συμπολιτών μας έναντι του κορωνοϊού, το μοίρασμα μέσα από τα φαρμακεία μας εκατοντάδων εκατομμυρίων δωρεάν self tests στους εκάστοτε δικαιούχους και τέλος τη διενέργεια των rapid tests, συμβάλλοντας στην προσπάθεια της Πολιτείας για τον έλεγχο της διασποράς. Ο ρόλος αυτός θα αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα με νέες υπηρεσίες από τους φαρμακοποιούς προς τους ασφαλισμένους με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμπολιτών μας και την ευκολότερη πρόσβαση στη φαρμακευτική τους περίθαλψη.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 14-1-2023)