ΔΕΗ: Λύση δίκαιη και ισορροπημένη

από Χατζηδάκης Κωστής
sms

Η ΔΕΗ έχει φθάσει σε οριακό σημείο. Τα προβλήματα της εταιρείας είναι τόσο μεγάλα που δεν μπορούν να κρυφτούν. Θα ήταν μεγάλο λάθος αν κλείναμε τα μάτια μπροστά στα αδιέξοδά της. Εξάλλου η πραγματικότητα είναι εδώ και εκδικείται όποιον την αγνοεί.

Η κυβέρνηση μιλά με στοιχεία. Το 2014 η ΔΕΗ είχε κέρδη 90 εκ ευρώ. Το 2018 κατέγραψε ζημιές 903 εκ ευρώ, με την μετοχή της την ίδια περίοδο να έχει χάσει το 83% της χρηματιστηριακής της αξίας. Το ταμειακό της έλλειμμα αναμένεται φέτος να ξεπεράσει τα 900 εκ. ευρώ έχοντας ήδη προκαλέσει στην εταιρεία μία μεγάλη κρίση ρευστότητας. Η τραγική κατάσταση της ΔΕΗ, αποτυπώθηκε τον Απρίλιο του 2019 στην έκθεση της Ernst & Young (ορκωτός ελεγκτής της ΔΕΗ), όπου τίθεται ανοικτά ζήτημα βιωσιμότητας της εταιρείας αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.

Στο σημείο αυτό δεν φτάσαμε τυχαία. Μία σειρά ανερμάτιστων πολιτικών επιλογών της προηγούμενης κυβέρνησης οδήγησαν την εταιρεία στο σημείο μηδέν. Μεταξύ αυτών, η ακύρωση του σχεδίου της «μικρής ΔΕΗ» της κυβέρνησης Σαμαρά, που στέρησε από την ΔΕΗ έσοδα 1,5-2 δις ευρώ, η μείωση του μεριδίου αγοράς της εταιρείας από το 90% στο 50% έως το τέλος του 2019 ( σε συμφωνία με την Τρόικα), χωρίς κανένα οικονομικό αντάλλαγμα, η υποχρεωτική διάθεση μέρους της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής της παραγωγής στους ανταγωνιστές της μέσω δημοπρασιών ηλεκτρικού ρεύματος (ΝΟΜΕ). Με τον τρόπο αυτό η ΔΕΗ κατέληξε να πουλά ρεύμα σε τιμές κάτω του κόστους προς όφελος των ανταγωνιστών της, με τις ζημιές της από τις ΝΟΜΕ να ξεπερνούν σήμερα τα 600 εκατ. ευρώ. Και τέλος η αδιαφορία των διοικήσεών της να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά το πρόβλημα των στρατηγικών κακοπληρωτών. Έτσι από τα 1,4 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εταιρεία το 2014, φτάσαμε στα 2,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018.

Κύριος στόχος αυτή την στιγμή είναι να αντιμετωπιστεί το μείζον πρόβλημα ρευστότητας της εταιρείας, έτσι ώστε να παραμείνει η ΔΕΗ όρθια και να περάσει με επιτυχία τον κάβο της 24ης Σεπτεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται η νέα έκθεση βιωσιμότητας της Ernst & Young. Για τον σκοπό αυτό αναπροσαρμόζουμε το ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων, τα οποία σε συνδυασμό με την μείωση του ΦΠΑ και του ΕΤΜΕΑΡ (ειδικού τέλους για τις ΑΠΕ) θα έχουν μηδενική επίπτωση στους λογαριασμούς 7 εκ. πελατών της ΔΕΗ. Προς την ίδια κατεύθυνση μειώνουμε την έκπτωση συνέπειας από το 10% στο 5% (με κόστος 2,2 ευρώ το μήνα για το μέσο νοικοκυριό) και περιορίζουμε τις προνομιακές εκπτώσεις στους λογαριασμούς των εργαζομένων της ΔΕΗ που φτάνουν κατά μέσο όρο το 75%. Επίσης προχωρούμε σε εντατικοποίηση των διαδικασιών είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Μόνο 60.000 καταναλωτές οφείλουν σήμερα 800 εκ. ευρώ.

Όσοι μας κουνούν το δάχτυλο για να νέα μέτρα δεν απαντούν στο τι θα γίνει αν παραμείνουμε αδρανείς. Η μη λήψη άμεσων μέτρων για την ενίσχυση της ρευστότητας της εταιρείας θα έχει άμεσες ανυπολόγιστες συνέπειες τόσο για την ΔΕΗ όσο και την ελληνική οικονομία. Τα αρνητικά οικονομικά στοιχεία θα καταγραφούν στην νέα έκθεση της Ernst & Young η οποία θα θέσει εκ νέου ζήτημα βιωσιμότητας της εταιρείας, πυροδοτώντας ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων. Μεταξύ αυτών θα μπορούσε να είναι, η αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής της ΔΕΗ, η καταγγελία των δανείων της που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου (ύψους 2 δις), ο αποκλεισμός της ΔΕΗ από τις αγορές, η παύση πληρωμών σε προμηθευτές και εργαζομένους, η καταγραφή ως κόκκινων των δανείων που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες στην εταιρεία (ύψους 1,5 δις). Και στο τέλος της διαδρομής χρεοκοπία ή διάσωση της ΔΕΗ με ιδίους πόρους ύψους 4 –5 δις ευρώ.

Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας που παρουσιάσαμε είναι δίκαια και ισορροπημένα καθώς καλούνται όλοι να βάλουν πλάτη για την διάσωση της εταιρείας: οι ανταγωνιστές της μέσω της κατάργησης των ΝΟΜΕ, οι παραγωγοί ΑΠΕ μέσω της μείωσης του ΕΤΜΕΑΡ, οι καταναλωτές μέσω της μείωσης της έκπτωσης συνέπειας και τέλος οι εργαζόμενοι μέσω τους περιορισμού των προνομιακών τιμολογίων ρεύματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η διάσωση της εταιρείας αφορά πρωτίστως τους εργαζόμενούς της καθώς δεν μπορεί να υπάρχουν εργαζόμενοι σε μια πτωχευμένη εταιρεία.

Παράλληλα με τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας, παρουσιάσαμε και διαρθρωτικά μέτρα βραχυπρόθεσμου και μεσομακροπρόθεσμου ορίζοντα που αφορούν τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, την κατάργηση των ζημιογόνων ΝΟΜΕ, την εκπόνηση ενός νέου business plan για να λειτουργήσει η εταιρεία ευέλικτα και ανταγωνιστικά, τη σταδιακή απόσυρση λιγνιτικών μονάδων, τις στοχευμένες εθελούσιες εξόδους για να περιορισθεί το κόστος. Στόχος είναι η εξυγίανση της εταιρείας, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της και η αναζήτηση σε δεύτερο χρόνο στρατηγικού επενδυτή.

Η διάσωση της ΔΕΗ αποτελεί μέγιστη εθνική προτεραιότητα. Μία εταιρεία ενέργειας που πουλά κάτω του κόστους, συσσωρεύει ζημιές, έχει δίκτυο παλαιό, μονάδες παραγωγής ρυπογόνες και αντιοικονομικές είναι θέμα χρόνου να καταρρεύσει. Κατάρρευση της ΔΕΗ σημαίνει ελλείψεις ενέργειας, εκτόξευση των τιμών, οικονομική καταστροφή για χιλιάδες επιχειρήσεις και επαγγελματίες, διακινδύνευση της υγείας και ασφάλειας των πολιτών, ιδίως των ευπαθών ομάδων. Και μία τέτοια εξέλιξη δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί.