Ερντογάν φαίνεται ότι θα επιβιώσει από τις πολιτικές και τεκτονικές μετατοπίσεις της Τουρκίας στις εκλογές της Κυριακής. Το ερώτημα δεν είναι αν θα κερδίσει, αλλά τι είδους νίκη θα πετύχει, τονίζει το CNN σε άρθρο του την Πέμπτη.
Κέρδισε προβάδισμα σχεδόν πέντε μονάδων έναντι του κύριου αντιπάλου του, του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, και έμεινε λιγότερο από μισή ποσοστιαία μονάδα κάτω από το όριο του 50% που απαιτείται για τη νίκη. Η κοινοβουλευτική του ομάδα κέρδισε άνετα την πλειοψηφία στη Βουλή.
Αυτή την εβδομάδα, ο τρίτος υποψήφιος πρόεδρος Σινάν Ογάν, υποστήριξε δημοσίως τον Ερντογάν, ενισχύοντας περαιτέρω τις πιθανότητές του να κερδίσει έναντι του Κιλιτσντάρογλου στον δεύτερο γύρο των εκλογών την Κυριακή.
«Ο λαός θα είναι αυτός που θα επιλέξει ποιος θα κυβερνήσει, και όταν ο λαός αποφασίσει, θεωρώ ότι θα σταθεί με εκείνους που υπηρέτησαν με επιτυχία το τουρκικό έθνος τα τελευταία 21 χρόνια», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN την περασμένη εβδομάδα.
«Ερασιτέχνης» ο Κιλιτσντάρογλου
Ο ίδιος απέρριψε τον 74χρονο Κιλιτσντάρογλου ως πολιτικό ερασιτέχνη. Ενώ ο Ερντογάν στόχευε να επιδείξει την πολιτική του δεινότητα και διαφήμισε επανειλημμένα την ταχέως αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, ο Κιλιτσντάρογλου παρουσιάστηκε ως η πεμπτουσία του τεχνοκράτη: ήπιος, ψύχραιμος και διαλλακτικός.
Έξι δεξιές και αριστερές πολιτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης ενώθηκαν υπό τον Κιλιτσντάρογλου σε μια πρωτοφανή προσπάθεια να ανατρέψουν τον εν ενεργεία πρόεδρο και να κερδίσουν τους Τούρκους ψηφοφόρους. Ήλπιζαν να εκμεταλλευτούν τη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης για την παραπαίουσα οικονομία και τις συνέπειες του σεισμού. Ο Ερντογάν, από την άλλη πλευρά, επικεντρώθηκε στην αναζωογόνηση της υποστήριξης που χαίρει στα συντηρητικά προπύργιά του.
Η Αγία Σοφία και ο τάφος του Κεμάλ
Οι άνδρες ολοκλήρωσαν τις προεκλογικές τους εκστρατείες με δύο πολωτικές εμφανίσεις. Ο Ερντογάν προσευχήθηκε στην Αγία Σοφία, την οποία η τουρκική κυβέρνηση μετέτρεψε το 1934 σε μουσείο από σεβασμό στη βυζαντινή ιστορία της. Ο Ερντογάν ακύρωσε την απόφαση το 2020, στο πλαίσιο μίας από τις πολλές λαϊκιστικές κινήσεις που έχουν διανθίσει την πολιτική καριέρα του.
Από την πλευρά του, ο Κιλιτσντάρογλου σημάδεψε την παραμονή της ψηφοφορίας καταθέτοντας λουλούδια στον τάφο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας που πρωτοστάτησε στην εκκοσμίκευση της χώρας.
Οι τελευταίες κινήσεις τους αντικατοπτρίζουν την εντεινόμενη πόλωση της Τουρκίας.
Στο θρησκευτικό φρόνημα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό η υποστήριξη στον Ερντογάν, η οποία φαίνεται να μην έχει επηρεαστεί σχεδόν καθόλου από την παραπαίουσα οικονομία ή από την άθλια αντίδραση της κυβέρνησης στον σεισμό, που επιδείνωσε μια τραγωδία, η οποία στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους στην Τουρκία και στη γειτονική Συρία.
«Συνεργάζεται με τρομοκράτες»
Επιπλέον, οι επικριτές του Ερντογάν υποστηρίζουν ότι ενίσχυσε περαιτέρω τη βάση των υποστηρικτών του, με αβάσιμους ισχυρισμούς στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης. Κατηγόρησε τον Κιλιτσντάρογλου ότι συνεργάζεται με κουρδικές τρομοκρατικές ομάδες και αναφέρθηκε επανειλημμένα στον ηγέτη της αντιπολίτευσης – μέλος της φιλελεύθερης μουσουλμανικής μειονότητας των Αλεβιτών – ως έναν όχι αρκετά καλό μουσουλμάνο.
«Αυτή η στρατηγική του “δεν είναι καλός μουσουλμάνος και υποστηρίζεται από τρομοκράτες” άρεσε στους δεξιούς ψηφοφόρους που υποτίθεται ότι θα επέλεγαν τον Κιλιτσντάρογλου», σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολιτικών αναλυτών που επικαλείται το CNN.
Πάντως, το μήνυμα του Ερντογάν δεν είχε απήχηση στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας και στη σχετικά εύπορη νότια ακτογραμμή, που ψήφισαν σε μεγάλο βαθμό την αντιπολίτευση, ωστόσο συγκέντρωσε την απαραίτητη υποστήριξη στα φτωχότερα μέρη της χώρας, δηλαδή στις κεντρικές περιοχές και στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Η εκστρατεία του Ερντογάν ενισχύθηκε από την ευρεία επιρροή του στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, όπως υποστήριξαν οι επικριτές.
Η αλλαγή δεν σημαίνει τέλος δεσμών με Ρωσία
Παρόλα αυτά, ο πρόεδρος συνολικά βρίσκεται πτωτική τροχιά. Ο επαναληπτικός γύρος της Κυριακής είναι ο πρώτος δεύτερος γύρος προεδρικών εκλογών που πραγματοποιείται στην Τουρκία. Το 2019, το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν έχασε τις μεγάλες πόλεις στις δημαρχιακές εκλογές, συμπεριλαμβανομένης της γενέτειράς του, της Κωνσταντινούπολης. Στις 14 Μαΐου, η πλειοψηφία των ψήφων της Κωνσταντινούπολης πήγε στην αντιπολίτευση.
Προς το παρόν, ο Ερντογάν φαίνεται ότι θα επιβιώσει από τις πολιτικές και τεκτονικές μετατοπίσεις της Τουρκίας. Το ερώτημα δεν είναι αν θα κερδίσει την Κυριακή, αλλά τι είδους νίκη θα πετύχει.
Εάν ο Ερντογάν κερδίσει με συντριπτική πλειοψηφία θα δικαιωθεί για τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές και την έλλειψη κράτους δικαίου.