Πολύ χαμηλή έως σχεδόν μηδενική είναι η συμμετοχή των πολιτών στον τελευταίο, μεγάλο κύκλο κτηματογράφησης, μέσω του προγράμματος «ΚΤΗΜΑ16», καθώς στην πλειοψηφία του αφορά σε αγροτικές περιοχές, με ακίνητα χαμηλής αξίας, σε πολλά από τα οποία δεν υπάρχουν τίτλοι.
Η καθυστέρηση στη μεγάλη ενημερωτική καμπάνια που προετοίμαζε ο οργανισμός του Κτηματολογίου (ο διαγωνισμός ακυρώθηκε και επαναπροκηρύσσεται με μεγαλύτερο προϋπολογισμό), στη λειτουργία των κεντρικών γραφείων συλλογής δηλώσεων σε Αθήνα (θα λειτουργήσει τέλος του μήνα) και Θεσσαλονίκη (πλέον λειτουργεί), σε συνδυασμό με τον φόβο των πολιτών για το κόστος, προκαλεί ανησυχία για την εξέλιξη του προγράμματος.
Οπως υποστήριξε χθες ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ) Μιχάλης Καλογιαννάκης, η συμμετοχή των πολιτών, μέχρι στιγμής, χαρακτηρίζεται ως αδιάφορη, μιας και κυμαίνεται από 0,71% (για προγράμματα κτηματογράφησης με έναρξη 14 Ιανουαρίου 2019) μέχρι 10,50% (έναρξη 19 Νοεμβρίου 2019). Η μέση συμμετοχή είναι 1,49% με μέση έναρξη των δηλώσεων 10 Δεκέμβριου 2018. Ο κ. Καλογιαννάκης είπε πως στα προηγούμενα προγράμματα κτηματογράφησης η τελική συμμετοχή των πολιτών έφτασε από 35,31% έως 130,50% με μέση συμμετοχή 71,61%. Το ποσοστό βέβαια αυτό αφορά αποκλειστικά περιοχές που έχει τελειώσει η περίοδος της δήλωσης ιδιοκτησίας.
Με μεγάλη καθυστέρηση ξεκίνησε και η ηλεκτρονική εφαρμογή για τις δηλώσεις κτηματολογίου. Η εφαρμογή ξεκίνησε στις αρχές Φεβρουαρίου, αλλά εξαιτίας τεχνικών ζητημάτων ήταν πλήρως λειτουργική από τις 10 Φεβρουαρίου. Η διοίκηση του συλλόγου των τοπογράφων υποστήριξε πως «η χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής δηλώσεων κτηματολογίου είναι αυξημένη σε σχέση με την προηγούμενη.
Κατά την προηγούμενη εφαρμογή το 2,75% των δηλώσεων που υποβλήθηκαν, έγινε με την χρήση της εφαρμογής. Στα νέα προγράμματα τα ποσοστά φτάνουν από 0,72% μέχρι 20,34%. Το μέσο ποσοστό είναι 6,52%. Παρά το ότι, η νέα εφαρμογή είναι λειτουργική από την αρχή της βδομάδας, ήδη οι δηλώσεις που γίνονται μέσω αυτής έχουν αυξητικές τάσεις και αναμένεται το ποσοστό 6,52% να είναι μικρό σε σχέση με το τελικό».
Οι τοπογράφοι υποστηρίζουν πως ο χαμηλός προϋπολογισμός του τελευταίου προγράμματος κτηματογράφησης δεν βοηθάει τους αναδόχους, αλλά επανέλαβαν πως «το Εθνικό Κτηματολόγιο έχει τσακωθεί λίγο με το χρόνο, αλλά ο χρόνος είναι αμείλικτος». Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη εξαιτίας του γεγονός πως το πρόγραμμα «ΚΤΗΜΑ 16» αφορά, όπως προαναφέρθηκε, περιοχές με ακίνητα στα οποί δεν υπάρχουν τίτλοι. Η διοίκηση του ΠΣΔΑΤΜ υποστήριξε, με αφορμή τη δράση ορισμένων μηχανικών που ζητούν τοπογραφικά διαγράμματα (αξίας μέχρι και 500 ευρώ) ακόμα και για αγροτεμάχια που έχουν τη μισή αξία από το τοπογραφικό, πως οι πολίτες πρέπει να επιλέξουν.
Ο σύνδεσμος προτείνει να μην κάνουν τοπογραφικό για ακίνητα χαμηλής αξίας, έστω και αν ο εντοπισμός του ακινήτου μέσω της εφαρμογής του Κτηματολογίου «δεν το περιγράφει ορθά» και μπορούν να υπάρξουν σφάλματα. Ομως για ακίνητα κάποιας αξίας, εντός οικισμών, ή που προορίζονται για αξιοποίηση, είναι καλύτερο να έχουν τοπογραφικό διάγραμμα ώστε να μην πληρώσουν πολύ περισσότερα σε δεύτερο στάδιο (π.χ όταν θέλουν να οικοδομήσουν το ακίνητο).
Όσον αφορά την επίκληση στην έκτακτη χρησικτησία και την εφαρμογή της, υπενθυμίζεται ότι, στις περιοχές που υλοποιείται τώρα το Κτηματολόγιο, αρκετά ακίνητα είναι μοιρασμένα «δια λόγου» και δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας.
Ιδιαίτερα για ακίνητα που δεν είναι ηλεκτροδοτούμενα, κυρίως αγροτεμάχια, είναι υπερβολικά δύσκολο να προσκομιστούν τα απαραίτητα έγγραφα τα οποία θα αποδεικνύουν την 20ετή νομή και κατοχή του ακινήτου. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν γίνεται αποδεκτή η δήλωση του κτηματολογίου. Τέτοια έγγραφα είναι αποδείξεις ∆ΕΗ, ΟΤΕ, εταιρειών ύδρευσης κ.λπ., µισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, συµβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης ορίων, έγγραφα υποθηκών και λοιπών βαρών επί του ακινήτου, συµβόλαια γειτονικών ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του ακινήτου, Ε9, κ.α.
Στον ΠΣΔΑΤΜ ζητούν «να υπάρξει άμεσα νομοθετική αλλαγή, ώστε η επίκληση στην έκτακτη χρησικτησία να απαιτεί λιγότερα έγγραφα και να αρκεί η προσκόμιση ενός, όχι πρόσφατου, Ε9. Η προσωρινή δήλωση αυτή να χαρακτηρίζεται ως «προσωρινή δήλωση σε εκκρεμότητα» και να προκρίνονται κατά την επεξεργασία δηλώσεων όσες προσκομίζουν τίτλους ιδιοκτησίας. Η αλλαγή της κατάστασης της δήλωσης από «προσωρινή δήλωση σε εκκρεμότητα» σε «οριστική δήλωση» να γίνεται με την προσκόμιση τίτλων ιδιοκτησίας, όπως η αποδοχή κληρονομιάς. Με την αλλαγή αυτή, οι πολίτες δεν θα έχουν την αγωνία να χάσουν την περιουσία τους, ενώ η συμμετοχή των πολιτών θα αυξηθεί».
Ζητούν, επίσης, «να παραταθεί με νομοθετική πρωτοβουλία η συλλογή των δηλώσεων πέραν του συνηθισμένου διαστήματος (σ.σ τρεις μήνες που με τις παρατάσεις φτάνουν τους εννιά), λόγω της υστέρησης του φορέα υλοποίησης να ανταποκριθεί έγκαιρα στα αυτονόητα (διαφημιστική καμπάνια, ηλεκτρονική εφαρμογή, κεντρικά γραφεία συλλογής δηλώσεων)».
Η γενική γραμματέας του συνδέσμου Ελεονώρα Δημαλέξη και η ταμίας Μαρία Κωνσταντινίδη τόνισαν χθες πως οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν πως θα υπάρξουν και άλλες ευκαιρίες ώστε να επανέλθει και να δηλώσει αλλαγές στα στοιχεία που δήλωσε στο Κτηματολόγιο. Μία από αυτές είναι με την προανάρτηση η οποία μέχρι σήμερα πραγματοποιείται στους 16 μήνες από την έναρξη της συλλογής δηλώσεων κτηματογράφησης. Κατά τη διάρκεια της προανάρτηση ο πολίτης «μπορεί να έρθει με αίτηση επανεξέτασης στοιχείων αφού εντοπίσει τα λάθη και να ζητήσει τη διόρθρωσή τους, χωρίς να καταβληθεί κάποιο ποσό και χωρίς να πάει η αίτησή του για εξέταση από επιτροπή ενστάσεων και να υπάρξουν καθυστερήσεις.
Πρόσθεσαν πως «οι πολίτες πρέπει να καταλάβουν πως κατά κάποιο τρόπο παντρεύονται το Κτηματολόγιο και πρέπει να κάνουν εντός του χρονικού διαστήματος όλες τις ενέργειες ώστε να αποτυπωθεί η περιουσία τους».
Φώτης Κόλλιας