Η Θεσσαλονίκη του ‘Σεπτεμβρίου’

από Νοτοπούλου Kατερίνα
sms

Η διοργάνωση της ΔΕΘ αποτελεί κάθε χρόνο ορόσημο για την πόλη και ευκαιρία
αναστοχασμού των προοπτικών και των δυνατοτήτων της. Η αλήθεια είναι όμως ότι η
πραγματική ανάπτυξη που έχει επιτευχθεί είναι δυσανάλογη με τους τόνους μελάνι που
έχουν χυθεί στη διαμόρφωση οραμάτων και σχεδίων που είτε έμειναν στο συρτάρι, είτε
σύντομα ξεθώριασαν. Και αν τα ‘συγκριτικά’ πλεονεκτήματα της πόλης συνιστούν κοινό
σημείο συμφωνίας όλων, τα ‘αόρατα’ μειονεκτήματα είναι εκείνα που δεν έχουν επιτρέψει
στην Θεσσαλονίκη να αναπτύξει την δυναμική που θα μπορούσε.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι πρωτίστως όμως πως επιθυμούμε να δούμε την πόλη τα επόμενα
χρόνια. Εγκλωβισμένη στην παραδοσιακή συντηρητική αντίληψη της κατ’ επίφασης
‘συμπρωτεύουσας’ ή ως ένα ουσιαστικό κέντρο παραγωγικής ανάπτυξης που θα
αποτελέσει βασικό πυλώνα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας; Διότι η ελληνική
οικονομία, μετά και την σαρωτική επέλαση της πανδημίας, θα πρέπει να αναζητήσει εκ των
πραγμάτων νέες διεξόδους ανάπτυξης, τόσο σε επίπεδο παραγωγικού μοντέλου, όσο και σε
επίπεδο ‘χωροταξικής’ κατανομής.
Η φυσική θέση της πόλης, με τις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές της προεκτάσεις, από
μόνη προσδιορίζει διαχρονικά το ρόλο της: οικονομικό κέντρο με ζώνη επιρροής σε
ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη. Μια ολοκληρωμένη πύλη εισόδου/εξόδου με υπηρεσίες
προστιθέμενης αξίας, ενοποιώντας το οικοσύστημα υποδομών και γνώσης. Αυτή ακριβώς η
δυναμική ήταν που ώθησε τον Αλέξη Τσίπρα στην προτεραιοποίηση μιας σειράς
στρατηγικών παρεμβάσεων με τούτο των προσανατολισμό, από την ανάδειξη σε
διπλωματικό κόμβο, έως το σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός πλέγματος συνεργατικών
υποδομών της εφοδιαστικής αλυσίδας γύρω από τον κεντρικό πυρήνα του λιμένα.
Παρεμβάσεις όπως η πολυμερείς διπλωματικές σύνοδοι, ο σχεδιασμος της σιδηροδρομικής
Εγνατίας ή το εμπορευματικό κέντρου Γκόνου, οι οποίες απουσιάζουν από την ατζέντα της
σημερινής κυβέρνησης, είναι απαραίτητο να επανέλθουν σε τροχιά υλοποίησης. Να
ξαναπιάσουμε το νήμα εκεί που το αφήσαμε.
Είναι αδιανόητο, μια πόλη με τόσο κομβική θέση, πύλη εισόδου στην ΝΑ Ευρώπη αλλά και
υπο προϋποθέσεις και την κεντρική, με δυνατότητα ανάπτυξης λιμενικών λειτουργιών που
διαχρονικά και σε όλο τον κόσμο συνιστούν πόλο έλξης οικονομικής και παραγωγικής
δραστηριότητας, να μαραζώνει και να πνίγεται, οπισθοδρομώντας εξαιτίας των πολικών
αποφάσεων σε κυβερνητικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο.
Ταυτόχρονα όμως, όραμα μας ήταν και παραμένει η αξιοποίηση της πλούσιας ερευνητικής
δραστηριότητας με την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε κόμβο τεχνολογίας και καινοτομίας.
Με την δημιουργία ενός τεχνολογικού hub που θα προσελκύει διεθνείς συνεργασίες και
ξένες επενδύσεις, αξιοποιώντας επιστημονικό δυναμικό και δημιουργώντας νέες θέσεις
εργασίας. Η περαιτέρω δε μετατροπή της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας σε μία
ανεξάρτητη αρχή που θα συντονίζει, θα καθοδηγεί τους ενδιαφερόμενους προσελκύοντας
επενδυτικά κεφάλαια και επιχειρήσεις, αλλά και θα διαθέτει κονδύλια τα οποία
στοχευμένα θα προωθεί στην ανάπτυξη συνεργειών έρευνας και επιχειρηματικότητας, είναι
το επόμενο βήμα.

Η τρέχουσα περίοδος βέβαια, με τις σαρωτικές επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομική
και κοινωνική ζωή του τόπου, πιθανώς να αποθαρρύνουν, αλλά δεν πρέπει να ανατρέπουν
μακροπρόθεσμα σχέδια. Θέτουν όμως επιτακτικά ζητήματα άμεσων ενεργειών όχι απλά
ανάκαμψης, αλλά βιωσιμότητας της οικονομίας και συνάμα διατήρησης της κοινωνικής
συνοχής, εξασφαλίζοντας τα βασικά κοινωνικά αγαθά.
Η αποτυχημένη κυβερνητική διαχείριση του ανοίγματος του τουρισμού, εξανέμισε
οποιασδήποτε ελπίδες στοιχειώδους δραστηριοποίησης του κλάδου, συμπαρασύροντας
στην ύφεση την εθνική οικονομία. Η Θεσσαλονίκη, με τις γειτνιάζουσες περιοχές, το βίωσε
έντονα και ο ερχόμενος χειμώνας αναμένεται εξαιρετικά δύσκολος. Το μέγεθος της ύφεσης
τρομάζει.
Οι γεωπολιτικές συνθήκες, η κλιματική κρίση, και εσχάτως ο Covid, καταδεικνύουν πόσο
ασταθές είναι το μακροσκοπικό περιβάλλον που καλούμαστε να ανταποκριθούμε. Για αυτό
απαιτούνται γενναίες και τολμηρές αποφάσεις που βήμα-βήμα θα αναγεννήσουν την
οικονομική ζωή της πόλης, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών, υλοποιώντας
το στόχο για μια μητρόπολη, σημείο αναφοράς στην ΝΑ Ευρώπη.
Η φετινή ΔΕΘ είναι διαφορετική. Παραμένει όμως ζωντανή, σε μια τροχιά δυναμικής
ανασύστασης εν μέσω πανδημίας, και οφείλει να δείξει το δρόμο. Να αποτελέσει το
εφαλτήριο συστηματικής ανασυγκρότησης και επανάκτησης του στρατηγικού στόχου της
Θεσσαλονίκης, πέρα από τον ‘Σεπτέμβριο’, πέρα από σύνορα, πέρα από στερεότυπα και
προκαταλήψεις.