Η κοινωνική πολιτική (πρέπει να μπει) στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής

από Ασπρούτσου Αναστασία
sms

Ένα από τα πεδία στα οποία πρέπει να δράσει άμεσα η παρούσα κυβέρνηση είναι η πρόνοια. Επειδή ακριβώς λόγω της δεκαετούς κρίσης έχει αυξηθεί στον τομέα των κοινωνικών, ανθρωπιστικών και οικονομικών επιστημών, το ερευνητικό ενδιαφέρον για τη μελέτη των προβλημάτων της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, είναι σημαντικό να αναζητηθούν και οι πολιτικές εκείνες που μπορούν να αντιμετωπίσουν τα ανωτέρω προβλήματα.

Εξακολουθεί να είναι επιτακτική ανάγκη ο καθορισμός προτεραιοτήτων στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής, κυρίως για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού μας με κατευθυντήριες δράσεις σε συγκεκριμένους τομείς όπως τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ποιοτική απασχόληση διαρκείας, το συνδυασμό της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή, την εξασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για αξιοπρεπή ζωή, πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και κοινωνικές υπηρεσίες, την πρόσβαση στην κατοικία, και τέλος τη διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων που κινδυνεύουν με αποκλεισμό.

Επειδή όμως την πρόνοια την έχουμε ταυτίσει -και ορθώς- με το Κοινωνικό Κράτος και το Κράτος Πρόνοιας, θεωρώντας ότι αυτό ορίζεται συνήθως από μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων που αφορούν στους τομείς τις κοινωνικής ασφάλισης (συντάξεις, υγειονομική περίθαλψη), της κοινωνικής μέριμνας (για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τους φτωχούς), των κοινωνικών παροχών (στέγη, κατάρτιση, βρεφονηπιακοί σταθμοί), της εργατικής προστασίας και της προστασίας των ανέργων είναι ουσιώδες να επιλέξουμε και τον τρόπο δράσης των δομών της κοινωνικής πρόνοιας.

Για παράδειγμα μεγάλος αριθμός συνανθρώπων μας δεν γνωρίζει ότι μπορεί να αιτηθεί κάποιου είδους βοήθημα ή να απευθυνθεί σε κάποια δομή που θα του παρέχει αναλόγως την περίπτωση στέγη ή επιμόρφωση ή κάποιου είδους προστασίας. Απαραίτητο λοιπόν βήμα από τη μεριά των εμπλεκόμενων φορέων είναι το άνοιγμά τους προς την κοινωνία και μια εξωστρεφής στάση τους. Υπάρχουν για παράδειγμα δομές που λειτουργούν αλλά οι ενδιαφερόμενοι δεν τις γνωρίζουν.

Το κράτος πρέπει πάντα να έχει τον κυρίαρχο ρόλο και τον έλεγχο σε μια σύμπραξη όμως με την ελεύθερη αγορά που στόχο θα έχει την μείωση των δαπανών και την αύξηση της αποτελεσματικότητας για την εξασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών. Μέσα σε αυτήν την σύμπραξη η οικογένεια και ο εθελοντισμός πρέπει να έχουν επίσης ένα κομμάτι. Στη σύγχρονη εκδοχή του αυτό το μικτό πρότυπο -όπως αποτυπώνεται και επιστημονικά- είναι ουσιαστικά η από κοινού παρέμβαση κράτους, αγοράς, οικογένειας και κοινωνίας των πολιτών, η οποία εμπλέκει και αξιοποιεί διαφορετικούς φορείς για την κάλυψη αναγκών, με στόχο την εξειδίκευση στον χρήστη και την καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών. Ως πολίτες βεβαία οφείλουμε να στεκόμαστε κριτικά και να επιζητούμε καινοτομίες σε επίπεδο εφαρμογής, ώστε να αποφεύγονται μοντέλα εξάρτησης των συμπολιτών μας.

Εν κατακλείδι περισσότερο από κάθε θεωρία ή πρακτική θεωρώ ότι κοινός παρονομαστής πρέπει να είναι ο άνθρωπος. Πολύ καλύτερα δε το διατύπωσε ο νομπελίστας μας Γ. Σεφέρης “Σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται.” Αυτόν τον άνθρωπο πρέπει να τον βοηθήσουμε, όταν το χρειαστεί είτε ως κράτος είτε ως συνάνθρωποι.